تا سال‌های طولانی تنها روش‌های موجود برای جایگزینی دندان از دست رفته به بریج و دندان مصنوعی محدود می‌شد که دارای معایب زیادی بودند. ولی امروزه انواع بی شماری از ایمپلنت‌های دندانی وجود دارند. بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان و یا آسیب‌های فیزیکی می‌توانند باعث از بین رفتن دندان فرد در هر سنی شوند. امروزه با استفاده از ایمپلنت دندان می‌توان دندان‌های از دست رفته را با استحکام، ظاهر و شرایط نگهداری شبیه به دندان‌های طبیعی جایگزین کرد.
تکنیک‌های مختلف ایمپلنت دندان
از آن جایی که شرایط هر بیماری منحصر به فرد است تکنیک‌های مختلفی برای ایمپلنت دندان به کار می‌روند تا بتوان به خوبی دندان‌های از بین رفته را جایگزین کرد.
تقویت استخوان
به منظور استحکام بیشتر ایمپلنت ممکن است لازم باشد تا استخوان فک بازسازی شود. در این تکنیک قبل از انجام ایمپلنت از مواد پیوند استخوان که دارای کلاژن و پروتئین است به منظور تقویت رشد استخوان و محکم کردن آن استفاده می‌شود.
لیفت سینوس
لیفت یا بالا بردن سینوس زمانی که کیفیت یا مقدار استخوان در بخش خلفی فک بالا کافی نباشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش کف سینوس بالاتر برده می‌شود تا فضای کافی برای کاشت ایمپلنت وجود داشته باشد. در طی این عمل کف سینوس با استفاده از پیوند استخوان جابجا شده و استخوان این ناحیه به منظور کاشت ایمپلنت تقویت می‌شود.
گسترش لبه‌ی استخوان فک
در این روش نقایص مربوط به لبه‌ی استخوان فک بالا یا پایین برطرف می‌شود تا بتواند به خوبی ایمپلنت را در خود نگه دارد. می‌توان برای افزایش قابل توجه نرخ موفقیت ایمپلنت از پیوند استخوان برای بازسازی لبه‌ی استخوان فک استفاده کرد.
کاشت کامل فک با 4 ایمپلنت
همانطور که از نامش پیداست در این روش کلیه‌ی دندان‌های یک فک تنها بر روی 4 ایمپلنت نصب می‌شوند. در این روش علاوه بر رفع نیاز به پیوند استخوان، پایه‌های خاص مورد استفاده بر روی ایمپلنت‌ها این امکان را فراهم می‌کنند تا بلافاصله پس از کاشت ایملپنت یک ست دندان موقتی بر روی آن‌ها نصب گردد. این دندان‌های موقتی به مدت تقریباً 6 ماه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این زمان با رعایت یک رژیم غذایی خاص روند بهبودی لثه‌ها و جوش خوردن استخوان به ایمپلنت تسریع می‌شود. سپس دندان‌های موقتی با یک ست کامل دندان دائمی با ظاهری کاملاً طبیعی جایگزین می‌شوند.
کاشت سه تکه‌ی فک بر روی 6 ایمپلنت
در یک روش جایگزین دندان‌های کل فک در سه بخش مجزا و بر روی 6 ایمپلنت کاشته می‌شوند.
ایمپلنت دو مرحله‌ای دندان
این روش متداول‌ترین تکنیک برای کاشت ایمپلنت است. در جلسه‌ی اول ایمپلنت با عمل جراحی در استخوان فک کاشته شده و چند ماه بعد با انجام یک جراحی جزئی، پایه و تاج دندان بر روی آن نصب می‌شوند.
ایمپلنت یک روزه یا تک مرحله‌ای
ایمپلنت یک روزه یا تک مرحله‌ای تنها در یک جلسه انجام شده و بلافاصله پس از کاشت ایمپلنت، یک پروتز دندانی موقت بر روی آن نصب می‌شود. این روش برای افرادی انجام می‌شود که مقدار استخوان فک آن‌ها کافی بوده و می‌تواند به خوبی فشار وارد شده بر روی ایمپلنت را تحمل کند.
ایمپلنت‌های مینی یا کوچک
ایمپلنت‌های مینی، کوچک یا باریک به منظور کاشت دندان در فک تحتانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ایمپلنت‌ها کم تهاجمی‌تر بوده و گزینه‌ی مناسبی برای افرادی که دچار تحلیل استخوانی شده و امکان انجام پیوند استخوان را ندارند خواهد بود.
ایمپلنت دندان روشی قابل اطمینان برای جایگزینی دندان‌های از بین رفته، بازیابی سلامت و عملکرد دندان‌ها و داشتن لبخندی زیبا خواهد بود. دندانپزشک می‌تواند در مورد گزینه‌های پیش رو با شما صحبت کرده و به شما در طراحی یک برنامه‌ی درمانی مناسب کمک کند.
ایمپلنت دیجیتال بدون جراحی به روش پانچ
در این روش ابتدا توسط اسکنرهای سه بعدی پیشرفته از استخوان فک تصویربرداری می‌شود و جزئیاتی مانند محل عصب‌ها مشخص می‌شوند. سپس متخصص ایمپلنت بدون شکافتن لثه با روش پانچ با ایجاد تنها سوراخ کوچکی، ایمپلنت را در جای خود قرار می‌دهد. این روش کمترین درد و خونریزی را دارد و در آن نیاز به بخیه نیز نمی‌باشد بنابراین برای افرادی که خواستار دوره‌ی نقاهت کوتاه می‌باشند، بهترین روش کاشت ایمپلنت دندان است.
انواع ایملپنت دندان
هر نوع ایمپلنت دارای پوشش، پایه و اندازه‌ی خاصی بوده که دندانپزشک شما آن را انتخاب می‌کند. در حالی که روش‌های مختلفی برای کاشت ایمپلنت وجود دارد، این روش‌ها عمدتاً در دو دسته قرار می‌گیرند.
ایمپلنت داخل استخوانی
ایمپلنت داخل استخوان رایج‌ترین روش کاشت ایمپلنت است. می‌توان از این روش به عنوان جایگزینی برای بریج یا دندان مصنوعی استفاده کرد. این ایمپلنت‌ها نیز در انواع مختلفی مثل پیچی (شیاردار)، سیلندری (صاف) و تیغه‌ای وجود دارند. متخصص پروتز می‌تواند نوع مناسب ایمپلنت را برای شما تعیین کند ولی ایمپلنت‌های داخل استخوانی بی خطر، مؤثر و رایج‌ترین روش مورد استفاده هستند.
- درمان: در ایمپلنت‌های داخل استخوانی با استفاده از دریل یک سوراخ در استخوان فک ایجاد شده و یک پیچ تیتانیومی به عنوان ریشه‌ی مصنوعی دندان در آن نصب می‌شود. قبل از پایان درمان باید به مدت چند ماه صبر کنید تا استخوان و بافت های نرم اطراف آن بهبود پیدا کنند.
- پایداری: ایمپلنت‌های داخل استخوانی دارای بیشترین پایداری بوده و حسی طبیعی به شما خواهند داد.
برای انجام ایمپلنت داخل استخوانی یک پیچ در داخل استخوان فک نصب می‌شود بنابراین باید مقدار کافی و سالم استخوان در این محل وجود داشته باشد. اگر استخوان فک شما در اثر بیماری، فرسایش یا آسیب‌های فیزیکی تحلیل رفته یا باریک شده باشد ممکن است نتواند به خوبی یک ایمپلنت داخل استخوانی را نگه دارد. در این موارد می‌توان از ایمپلنت‌های خارج استخوانی (زیر پریوست) استفاده کرد.
ایمپلنت خارج استخوانی
این نوع از ایمپلنت امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در گذشته از این روش برای ثابت نگه داشتن دندان‌های مصنوعی در افرادی که ارتفاع استخوان فک آن‌ها کم بود استفاده می‌شد. این ایمپلنت‌ها در زیر لثه و بر روی استخوان فک نصب شده و پایه‌ی آن‌ها از داخل بافت لثه خارج می‌شود تا بتواند تاج دندان را نگه دارد.
- درمان: ایمپلنت خارج استخوانی نیز در دو جلسه انجام شده ولی برنامه‌ی کلی درمان نسبت به ایمپلنت‌های داخل استخوانی کوتاه‌تر خواهد بود.
- پایداری: از آن جایی که این ایمپلنت‌ها به جای داخل استخوان بر روی آن قرار گرفته و توسط بافت نرم نگه داشته می‌شوند، پایداری کمتری خواهند داشت. این روش نسبت به دندان مصنوعی بدون ایمپلنت پایداری بیشتری به شما ارائه خواهد داد ولی همچنان پایداری آن از ایمپلنت‌های داخل استخوانی کمتر خواهد بود.
ایمپلنت داخل استخوانی بهتر است یا خارج استخوانی؟
کدام روش دوره‌ی درمان کوتاه‌تری دارد؟
هر دو روش در دو جلسه انجام شده و باید در بین آن‌ها مدتی صبر کنید. با این حال طول دوره‌ی درمان در ایمپلنت‌های خارج استخوانی بسیار کمتر خواهد بود. در ایمپلنت داخل استخوانی، دندانپزشک شما یک سوراخ در استخوان فک ایجاد کرده و یک پیچ تیتانیومی را به عنوان ریشه‌ی مصنوعی دندان در داخل آن قرار می‌دهد. قبل از پایان درمان لازم است چندین ماه صبر کنید تا استخوان به ایمپلنت جوش بخورد. ایمپلنت خارج استخوانی نیز روندی مشابه داشته ولی مدت زمان انتظار در بین دو جلسه در حد چند هفته خواهد بود.
اگر استخوان فک من تحلیل رفته یا باریک باشد چه کار باید بکنم؟
اگر استخوان فک شده باریک بوده و یا در حال تحلیل رفتن باشد ممکن است ایمپلنت داخل استخوانی روش مناسبی برای شما نباشد. ریشه‌ی تیتانیومی ایمپلنت به داخل استخوان فک پیچ می‌شود. به همین خاطر لازم است تا استخوان فک شما سالم بوده و تراکم کافی داشته باشد. ایمپلنت خارج استخوانی برای افرادی که استخوان فک باریک دارند گزینه‌ی بهتری خواهد بود. این ایمپلنت دارای یک صفحه‌ی فلزی بوده که بر روی لبه‌ی استخوان فک قرار گرفته و توسط بافت لثه در محل خود نگه داشته می‌شود.
کدام نوع ماندگاری و پایداری بیشتری دارد؟
ایمپلنت داخل استخوانی حس بهتری داشته و پایداری بیشتری خواهد داشت. این ایمپلنت مشابه دندان طبیعی بوده و بیشترین پایداری را خواهد داشت. از آن جایی که ایمپلنت خارج استخوانی دارای ریشه در داخل استخوان فک نیست پایداری زیادی نخواهد داشت. با این حال گزینه‌ی بهتری نسبت به دندان مصنوعی بدون ایمپلنت خواهند بود و به هنگام غذا خوردن نیز حس ناپایداری یا غیرطبیعی بودن نخواهند داشت.
انواع مواد مورد استفاده در ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان را می‌توان از مواد مختلفی ساخت. هر ماده قیمت و مزایای خاصی خواهد داشت.
اکثر انواع ایمپلنت‌ها از تیتانیوم یا زیرکونیا ساخته می‌شوند:
- ایمپلنت تیتانیوم: مدت‌هاست که از تیتانیوم برای تعویض مفاصل ران و زانو استفاده می‌شود چراکه این ماده توانایی بالایی برای جوش خوردن به استخوان خواهد داشت. این فلز زمان زیادی است که برای ایمپلنت دندان نیز مورد استفاده قرار گرفته و گزینه‌ی مناسب و ماندگاری به شمار می‌رود. تیتانیوم مستحکم و بادوام و در عین حال سبک است. برخی از افراد به دلیل ابتلا به بیماری‌های خود ایمنی یا آلرژی، کاندید مناسبی برای ایمپلنت‌های تیتانیومی نیستند.
- ایمپلنت زیرکونیا: زیرکونیا یک ماده‌ی کریستالی غیر فلزی است که جدیداً در ایمپلنت دندان مورد استفاده قرار گرفته است. ایمپلنت‌های زیرکونیا یک تکه بوده و نسبت به ایمپلنت‌های تیتانیومی سه تکه به جراحی کوتاه‌تری نیاز خواهند داشت. همچنین خطر بروز آلرژی در این ایمپلنت‌ها وجود نخواهد داشت. از آن جایی که به کار گیری زیرکونیا در ساخت ایمپلنت جدیداً آغاز شده است مدارک و شواهد زیادی در رابطه با ماندگاری آن وجود ندارند. به علاوه این ایمپلنت‌ها هزینه بیشتری خواهند داشت.
در برخی از موارد، ایمپلنت با جنس طلا، فولاد ضد زنگ و آلیاژ کبالت کرومیوم نیز ساخته می‌شود. این فلزات نرخ موفقیت کمتری داشته و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حال حاضر بهترین ماده برای ساخت ایمپلنت دندانی تیتانیوم است.
انواع پوشش‌های مورد استفاده بر روی ایمپلنت
پوشش‌های مختلفی بر روی ایمپلنت مورد استفاده قرار می‌گیرند. دندانپزشک شما می‌توانید بهترین پوشش را بسته به نیازهای شما انتخاب کند. بدنه‌ی ایمپلنت احتمالاً از جنس تیتانیوم خواهد بود. پوشش ایمپلنت سطح متخلخلی است که باعث تماس بیشتر با استخوان می‌شود. 4 نوع پوشش برای ایمپلنت به کار می‌روند:
- سند بلاست یا خوردگی توسط اسید به منظور زبر شدن سطح
- شیارهای میکروسکوپی با اسپری پلاسما از جنس تیتانیوم
- پاشیدن هیدروکسی آپاتیت با استفاده از اسپری پلاسما
- زیرکونیا (غیرفلزی)
پایه‌ی رابط یا کانکتور ایمپلنت نیز دارای انواع مختلفی است. در اکثر موارد این پایه توسط دندانپزشک انتخاب می‌شود. همه‌ی پایه‌ها به خوبی کار خود را انجام داده و حسی طبیعی و راحت خواهند داشت. سه نوع پایه‌ی اصلی وجود دارند:
- کانکتور با پیچ شش گوش داخلی: این رابط دارای یک پیچ شش گوش در داخل خود بوده که تاج دندان بر روی آن نصب می‌شود.
- کانکتور با پیچ شش گوش خارجی: این رابط نیز دارای یک پیچ شش گوش بوده که به صورت خارجی قرار گرفته است.
- کانکتور با پیچ هشت گوش داخلی: این رابط دارای یک پیچ هشت گوش در داخل خود بوده که تاج دندان بر روی آن نصب می‌شود.
سایزهای مختلف ایمپلنت دندان
بسته به محل نصب ایمپلنت در دهان، سایز ایمپلنت مشخص خواهد شد. گزینه‌های بی شماری وجود خواهند داشت و می‌توان به صورت سفارشی، ایمپلنت را در سایز دلخواه ساخت تا در دهان حس راحتی داشته باشد.
- ایمپلنت استاندارد: این ایمپلنت‌ها معمولاً در جلوی دهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. قطر ایملپنت استاندارد بین 3.5 تا 4.2 میلیمتر خواهد بود.
- ایمپلنت پهن: این ایمپلنت‌ها معمولاً برای دندان‌های عقب مورد استفاده قرار گرفته و قطری بین 4.5 تا 6 میلیمتر دارند.
- ایمپلنت مینی یا باریک: ایمپلنت‌های باریک برای افرادی که در بین ریشه‌ی دندان‌های خود فضای کمی دارند مورد استفاده قرار گرفته و بعضاً به عنوان ایمپلنت موقت کاشته می‌شوند.
برندهای مختلف ایمپلنت دندان
ممکن است شما یک متقاضی انجام ایمپلنت بوده و یا یک دندانپزشک با قصد انجام این جراحی باشید. درنهایت لازم است تا از بین برندهای مختلف ایمپلنت یکی را انتخاب کنید. تحقیق در مورد برندها و محصولات تولیدی آن‌ها به گرفتن تصمیم آگاهانه توسط شما کمک خواهد کرد.
در زمان انتخاب برند مناسب ایمپلنت به موارد زیر توجه داشته باشید:
- شرکت سازنده‌ی ایملپنت چند سال سابقه دارد؟
- نظر مصرف کنندگان در مورد محصول
- برند توصیه شده توسط دندانپزشکان
- جنس و کیفیت مواد مورد استفاده در محصول
- تکنولوژی مورد استفاده در شرکت سازنده و سطح تحقیقات انجام شده توسط آن‌ها
- تأییدیه‌ی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)
با وجود اینکه تحقیق در مورد بهترین برند ایمپلنت ضروری است، به یاد داشته باشید که این روش به منظور جایگزینی دندان‌های از دست رفته بسیار موفق است. هزینه اثر بخشی، نرخ موفقیت و تأثیر آن در سلامت دهان و دندان بیمار، ایمپلنت را به یکی از بهترین گزینه‌های موجود برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته تبدیل می‌کند. با صرف وقت و پیدا کردن بهترین برند ایمپلنت مناسب خود، می‌توانید بیشترین سود را از این عمل ببرید.
