زردی دندانها اگرچه به اندازه سایر مشکلات دندان مهم نیست، اما زرد بودن دندانها به قیمت از دست دادن اعتماد به نفس و عدم تمایل شما به لبخند زدن تمام میشود. خوشبختانه با تغییر خوراکی ها و نوشیدنی هایی که مصرف می‌کنید و داشتن یک روال منظم به مراقبت و نظافت دندانها، زردی دندان ها به آسانی رفع میشود. همچنین می توانید از روش‌های سفید کردن دندان ها، توسط دندانپزشک بهره‌مند شوید.
چه عواملی باعث زرد شدن دندان ها می شود؟
عوامل زیادی وجود دارد که باعث زرد شدن دندان ها میشود، در زیر تعدادی از رایج ترین علت های ایجاد این رنگ نامطلوب ذکر شده است.
بالا رفتن سن
تحقیقات نشان می‌دهد که یکی از عوامل طبیعی در روند تغییر رنگ دندان ها افزایش سن است. عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی نیز در ایجاد این وضعیت نقش دارند. با افزایش سن، در دندان‌های افراد عاج بیشتری تولید میشود و در نتیجه پالپ دندان (بافت نرم خونرسان در مرکز دندان) کاهش می‌یابد. این امر باعث می شود که شفافیت دندان ها کم شود و سایه زرد رنگی روی دندان ها ظاهر شود.
نازک شدن مینای دندان
هنگامی که مینای دندان در اثر جویدن، ساییده و نازک می شود عاج زرد رنگ دندان از زیر آن نمایان شده و دندان ها را زرد تر نشان می دهد. عاج ماده‌ای است که در عمق دندان در زیر مینای دندان قرار داشته و رنگ زرد متمایل به قهوه‌ای دارد و علت عمده زردی رنگ دندان ها می‌باشد. تغییر رنگ دندانها زمانی خود را نشان می‌دهد که مینای دندان ساییده و مقدار بیشتری از عاج دندان از زیر آن نمایان می شود.
رژیم غذایی نامناسب
استفاده زیاد و دائمی از سس ها، پودر کاری تیره و قهوه سیاه، دندان ها را لک می کند، زیرا حاوی ماده شیمیایی به نام تانن هستند که خاصیت رنگ دهی آن معروف است. باقی مانده تانن روی سطح دندان می چسبد و مینای دندان را کدر می کند. نوشابه های گازدار نیز نقش مهمی در تغییر رنگ دندانها دارند این مواد سطح دندان را لک می کنند.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن نه تنها یک عادت بد می باشد، بلکه قطران باقی مانده از سیگار برای بهداشت دهان و دندان بسیار مضر است حتی ممکن است موجب بیماری‌های لثه و یا حتی سرطان دهان شود. تنباکوی جویدنی نیز جزو همین دسته قرار می گیرد. افرادی که زیاد سیگار می‌کشند، اغلب دارای دندان های زشت و خراب هستند که رنگ زرد مایل به قهوه ای آن و بوی بد دهان آنها را رنج می دهد. آشکار ترین اثر سیگار کشیدن تغییر رنگ دندانها است که منجر به خجالت کشیدن در جمع می شود. افراد برای رفع این معضل مبالغ هنگفتی را برای سفید کردن دندان ها هزینه می کنند اما بهترین درمان ترک سیگار می باشد.
ساییدن دندان ها به هم
بسیاری از افراد برای کاهش استرس، دندان های خود را به هم می سایند و برخی ناخودآگاه این کار را در خواب انجام می‌دهند. این عادت که به نام دندان قروچه نیز شناخته میشود، به مینای دندان آسیب می‌رساند و در نتیجه آن را ضعیف کرده و منجر به شکنندگی و زرد شدن دندان ها می شود.
برخی بیماری‌ها و داروها
تحقیقات نشان داده است که بیماری‌های کمی ممکن است به طور مستقیم روی عاج و مینای دندان ها تاثیر بگذارد. با این حال افرادی که سرطان دارند و تحت شیمی درمانی و پرتودرمانی قرار می‌گیرند، به دلیل واکنش های شیمیایی در بدن دچار تغییر رنگ دندان ها می شوند. به علاوه بعضی آنتی بیوتیک ها مانند تتراسایکلین و داکسی سایکلین نیز می‌توانند موجب زرد شدن رنگ دندان ها شوند. بسیاری از افراد از دهانشویه‌های قوی استفاده می‌کنند، این دهانشویه ها حاوی ترکیباتی مانند کلر هگزیدین و ستیل پیریدینیوم کلرید هستند که ممکن است مینای دندان ها را از بین ببرد و باعث تغییر رنگ آنها شود. دندانپزشکان اغلب از بعضی مواد مانند سولفید نقره در دندان پزشکی استفاده می نمایند که رنگ خاکستری مایل به سیاه بر روی دندان ها باقی می گذارد.
ژنتیک
گاهی اوقات رنگ دندان های شما در ژنتیک خانواده شماست. اگر دندان های یکی از والدین زرد است احتمالاً دندان های شما هم رنگ مشابهی دارد. قهوه ای مایل به زرد، زرد مایل به قرمز، خاکستری و خاکستری مایل به قرمز چهار نوع از طیف رنگ های طبیعی دندان ها می باشند که از روشن تا تیره می توانند نمایان شوند.
آنتی بیوتیک ها
اگر از تتراسایکلین ها برای درمان لثه استفاده می کنید و اگر مادر شما در نیمه دوم بارداری از آن ها استفاده کرده باشد و یا اگر شما قبل از سن ۸ سالگی از تتراسایکلین ها استفاده نموده باشید، ممکن است در بزرگسالی دچار زردی دندان شوید و برای سفید کردن دندان ها به درمان دندانپزشکی نیاز پیدا کنید.
مسمومیت فلوئور
ماده فلوراید برای دندان ها مفید است اما افراط در استفاده از فلوراید می تواند باعث ایجاد لکه های زرد و یا زرد متمایل به قهوه‌ای روی دندانها شود که به آن (فلوئوروسیس) می گویند آب آشامیدنی دارای فلوراید، خمیردندان های حاوی فلوراید و داروهای تجویز شده برای شما که حاوی قرص های فلوراید دار هستند اصلی ترین دلیل ابتلا به فلوئوروسیس می باشد. اگر نگران دندان های خود و کودکانتان هستید و از مواد حاوی فلوراید زیاد استفاده می کنید، با دندانپزشک خود مشورت کنید.
حوادث
صدمه دیدن دندانها و یا ضربه خوردن به آنها طی یک حادثه موجب وارد آمدن آسیب به مینا و قسمت‌های داخلی دندان شده و تغییر رنگ در دندان را ایجاد می نماید که این ممکن است علامت خونریزی باشد و نیازمند رسیدگی توسط متخصص است.
فشار وارد آمده توسط ارتودنسی
بسیاری افراد بعد از انجام ارتودنسی، زرد شدن دندان را تجربه می کنند. زردی دندان بعد از ارتودنسی به علت دشواری رعایت کامل بهداشت دندان در حین ارتودنسی می باشد. سیم ها و براکت های ارتودنسی دسترسی مسواک و نخ دندان را دشوار می کنند و از طرف دیگر باعث گیر کردن غذا نیز می شوند. این عوامل باعث می شوند که دندان ها به خوبی تمیز نشوند و بعد از مدتی تغییر رنگ دهند.
لکه‌های داخلی و خارجی
در بیشتر موارد، علت تغییر رنگ دندانها، عوامل لک کننده خارجی می باشند که در نتیجه نوشیدن قهوه، چای، شراب و یا استفاده از سیگار و دخانیات دیگر روی دندان ها اثر می گذارد. قهوه، چای و شراب مواد رنگ زای گیاهی قوی دارند که بر روی دندان ها می چسبد و لکه های قابل مشاهده ای را روی دندان ایجاد می کنند. در حالی که نیکوتین موجود در دخانیات با ترکیبات اکسیژن دار مخلوط شده، روی مینای دندان باقی می‌ماند و در درازمدت دندان ها را زرد و یا قهوه ای می کند. این لکه های خارجی به راحتی با مسواک زدن برطرف نمی شود و شایع ترین دلیل تغییر رنگ دندان ها می باشند. از سوی دیگر، اگر صدمه و یا ضربه خارجی به دندان شما وارد شود، ممکن است لکه های داخلی در دندان ها ایجاد شود که به وسیله مسواک زدن برطرف نمی شود. لکه های داخلی معمولا رنگ های تیره تری نسبت به لکه های زرد رنگ ناشی از نوشیدنی و مصرف دخانیات، به دندان ها می دهد. این لکه ها به علت ضربه دیدن و یا کوبیده شدن دندان ها به وجود آمده و موجب ایجاد رنگ خاکستری تیره روی دندان ها می شود.
آیا می توانیم دندان های زرد رنگ را دوباره سفید کنیم؟
هر دندان یک واحد مستقل است و منشاء لکه روی آن به سطح سلامتی آن دندان مربوط است. بعضی از تغییر رنگ ها در دندان های مرده ایجاد می شود. دندان مرده دندانی است که در آن جریان خون متوقف شده باشد. در دندان های مرده، رنگ های تیره ای دیده می شوند (محدوده‌ای از رنگ های زرد تا سیاه).
بله، بیشتر لکه های روی دندان به وسیله عملیات تخصصی سفید کردن دندان ها به راحتی برطرف می شود. اگر یک عمل قوی سفید کننده دندان های زرد شده انجام شود، به بیمار کمک می‌کند که لبخندی با دندان های سفید خیره کننده داشته باشد. توجه داشته باشید که لکه های داخلی دندان ها بسیار سخت تر برطرف می شوند و هرچه مدت زمان بیشتری جریان خون در دندان متوقف شده باشد،رنگ دندان تیره تر می شود. معمولاً به وسیله ابتلا به بیماری های لثه، پوسیدگی دندان و یا ضربه خوردن، یک دندان مرده به وجود می آید. عملیات درمان ریشه دندان (روت کانال) بزرگسالان نیز می‌تواند موجب تیره شدن رنگ دندان شود. دندانپزشکان می توانند با عملیات سفید کننده دندان لبخند شما را بهبود بخشند و همچنین با روکش کردن یک دندان مرده، میتوانید لبخند زیبایی داشته باشید. لکه های روی دندان ممکن است درجات مختلفی داشته باشند و عملیات سفید کردن تخصصی دندان ها به ما کمک می کند تا تک تک دندان ها را درمان کنیم و لبخندی درخشان داشته باشیم.
روش‌های رفع زردی دندان در مطب دندانپزشکی
اگر شما در مطب دندان پزشکتان اقدام به بلیچینگ (سفید کردن) دندان ها می‌نمایید، ممکن است به یک یا چند بار ویزیت نیاز داشته باشید. آنها یک ژل محافظ یا یک پوشش پلاستیکی روی لثه های شما قرار می دهند و سپس ماده سفید کننده را روی دندان های شما اعمال می نماید.
پیوند
یک دندانپزشک یا دندانساز قسمت های لک شده دندان ها را با مخلوطی از مواد خاص آغشته می کند تا رنگ و شکل آنها را تغییر دهد.
روکش ها
دندانپزشک یا دندانساز، قشر نازکی از مواد را روی قسمت جلویی دندان ها قرار می دهد تا رنگ و شکل آنها را تغییر دهد.
درمان های خانگی طبیعی برای دندان های زرد شده
در اینجا هفت روش طبیعی برای خلاص شدن از زردی دندانها در خانه توصیه می شود. بهتر است تعدادی از این روش ها را انتخاب کرده و در طول هفته با هم جایگزین کنید. بعضی از توصیه های زیر از نظر تحقیقات علمی پشتوانه ای ندارند، اما شواهد عملی نشان دهنده موثر بودن آنها است. این روش ها همچنین در جلوگیری از زرد شدن دندانها نیز موثر هستند و با رعایت این نکات می توانید از زردی دندان ها پیشگیری کنید.
دندان هایتان را مسواک بزنید
اولین کاری که باید انجام دهید این است که دندان هایتان را مرتب و به روش صحیح مسواک بزنید. این عمل را مخصوصاً بعد از خوردن و نوشیدن خوراکی هایی که ممکن است دندان ها را زرد کند انجام دهید البته مراقب باشید که بلا فاصله بعد از مصرف غذاها و نوشیدنی های اسیدی دندانها را مسواک نکنید. مسواک زدن دندان ها بلافاصله بعد از خوردن غذاهای اسیدی باعث می شود که اسید موجود در غذا به مینای دندان ها آسیب زده و موجب سایش آن شود. حداقل دو بار در روز و هر بار به مدت ۲ دقیقه دندان هایتان را مسواک بزنید و مطمئن شوید که تمام شکاف ها و فواصل دندانها را مسواک می زنید. دندان هایتان را به آرامی و به حالت دورانی مسواک کنید تا به لثه ها آسیبی وارد نشود. داخل، بیرون و سطح جونده دندان ها را مسواک بزنید. از نظر علمی ثابت شده است که مسواک زدن با خمیر دندان های سفید کننده، دندان های سفیدی برای لبخند زدن به شما می دهد. این خمیر دندان های سفید کننده حاوی مواد ساینده ملایمی هستند که سطح دندانها را به آرامی می سایند تا لکه ها را از بین ببرند البته ملایم و بی ضرر هستند .همچنین استفاده از مسواک های برقی ممکن است برای رفع لکه های روی دندان ها موثر باشد.
استفاده از جوش شیرین و پراکسید هیدروژن
از جوش شیرین و پراکسید هیدروژن می توانید خمیری تهیه کنید و از آن استفاده نمایید. گفته شده است که این خمیر با از بین بردن باکتری ها و پلاک های ایجاد شده، لکه ها را محو می کند. کسانی که از خمیردندان های حاوی پراکسید هیدروژن و جوش‌شیرین استفاده کرده‌اند پس از ۶ هفته پیشرفت قابل توجهی در جهت رفع لکه‌های دندان هایشان مشاهده نمودند. خمیردندان های حاوی پراکسید هیدروژن و جوش شیرین در رفع لکه های دندان موثر هستند و بی ضرر می باشند، دندان ها را سفید می کنند و می توان روزانه از آنها استفاده کرد.
استفاده از روغن نارگیل
مالیدن روغن نارگیل به دندان ها پلاک ها و باکتری ها را در محیط دهان از بین می برد و به سفید شدن دندان ها کمک می کند، همیشه روغن ارگانیک با کیفیت خریداری کنید که حاوی مواد مضر نباشد همچنین میتوانید آن را می توانید آنلاین خریداری نمایید. هیچ مطالعه علمی خاصی وجود ندارد که استفاده از روغن را در سفید کردن دندان ها تایید کرده باشد. با این حال دانشمندان دریافتند که روغن کشی با استفاده از روغن کنجد و روغن آفتابگردان، التهاب لثه ناشی از پلاک ها را کاهش می دهد. روغن کشی می تواند اثر سفید کنندگی روی دندان ها داشته باشد زیرا تجمع پلاک می تواند باعث زرد شدن دندان ها شود. مطالعات بیشتری درباره تاثیرات روغن نارگیل مورد نیاز است.
سرکه سیب
سرکه سیب را می توان برای سفید کردن دندان ها استفاده کرد. البته باید توجه داشت که سرکه سیب پتانسیل آسیب رساندن به سختی و ساختار سطحی دندان ها را دارد، بنابراین با احتیاط و در زمان کوتاهی از آن استفاده کنید. مطالعات بیشتری برای گسترش این یافته ها مورد نیاز است.
پوست لیمو، پرتقال و موز
برخی افراد ادعا می‌کنند که مالیدن پوست لیمو، پرتقال یا موز روی دندان ها باعث سفید تر شدن آنها می شود. اعتقاد بر این است که ترکیب دی لیمونن و یا اسید سیتریک موجود در پوست بعضی مرکبات، به سفید شدن دندان ها کمک می کند. تحقیقات علمی برای اثبات اثربخشی پوست میوه ها برای سفید کردن دندان وجود ندارد. مطالعه‌ای به تاثیر خمیردندان حاوی ۵ درصد دی لیمونن در از بین بردن لکه های ناشی از سیگار کشیدن و چای پرداخت. هنگام استفاده از این روش مراقب باشید زیرا میوه اسیدی است و اسید می‌تواند به مینای دندان شما آسیب برساند و آن را از بین ببرد. اگر متوجه شدید که دندان هایتان حساس تر می شوند استفاده از این روش را متوقف کنید.
زغال فعال
برای از بین بردن لکه ها از روی دندان ها می توانید از زغال فعال استفاده کنید برخی بر این باورند که زغال چوب، رنگدانه ها و لکه ها را از روی دندان شما پاک می کند، زیرا خاصیت جذب بالایی دارد. همچنین شما را از شر باکتری ها و سموم موجود در دهان خلاص می کند. خمیر دندان هایی وجود دارند که حاوی زغال فعال هستند و مدعی هستند که دندان ها را سفید می کند. شواهد علمی بیشتری برای بررسی زغال فعال مورد نیاز است. مشخص شده است که خمیر دندان زغالی می تواند دندان ها را در عرض ۴ هفته پس از استفاده سفید کند، اما به اندازه خمیر دندان های سفید کننده دیگر موثر نبوده است. تحقیقات نشان داده است که زغال فعال می تواند روی دندان ها و بخش های ترمیمی همرنگ دندان اثر ساینده داشته باشد و منجر به از بین رفتن ساختار دندان بشود. این ساییدگی ها دندان های شما را زردتر نشان می دهد. اگر بیش از حد مینای دندان را از بین ببرید عاج زرد رنگ زیر آن بیشتر نمایان می شود. هنگام استفاده از زغال فعال و خمیردندان های حاوی آن احتیاط کنید، به خصوص به دلیل عدم وجود شواهد مبنی بر اثر بخشی و بی ضرر بودن آن.
خوردن میوه ها و سبزیجات آبدار
خوردن میوه ها و سبزیجات خام آبدار می تواند به سلامت دندان ها کمک کند. تصور می شود که آب آنها دندان ها و لثه های شما را از پلاک ها و باکتری هایی که منجر به زرد شدن دندان ها می شود پاک می نماید. جویدن میوه ها و سبزیجات ترد بعد از غذا، تولید بزاق را افزایش می‌دهد. بزاق بیشتر به حذف ذرات غذایی که در بین دندان ها گیر کرده است کمک می کند و اسید های مضر را از بین می برد. در حالی که هیچ شکی نیست که رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات برای سلامتی دندان ها و کل بدن مفید است، برای اثبات این ادعا شواهد علمی زیادی وجود ندارد. با این حال خوردن این غذا های سالم در طول روز مطمئنا ضرری نخواهد داشت.
آیا دندان های زرد سالم هستند؟
زرد بودن دندان ها لزوما نشانه ناسالم بودن آنها نیست. اینکه دندان ها به مرور زمان زرد شوند کاملاً طبیعی است، اما اگر دندان ها با زرد شدن حساس تر نیز بشوند و یا یکی از دندان ها تیره تر از دندان های دیگر باشد می تواند نگران کننده باشد. این نشانه ای از بهداشت و مراقبت ضعیف دهان و دندان است. استفاده نکردن مداوم از نخ دندان، خوب مسواک نزدن، شرکت نکردن در معاینات دو سالانه دندان منجر به از بین رفتن سلامت دندانها می شود. هر یک از این اقدامات برای سلامت دندان های شما و حفظ لبخندی درخشان و حیاتی است. کشیدن نخ دندان لثه ها و دندان های شما را سالم نگه می دارد. کشیدن نخ دندان مواد غذایی که در لابه لای دندان ها گیر کرده است خارج می کند. به جا ماندن این مواد غذایی به از بین رفتن مینای دندان ها منجر می شود و لثه ها را آلوده می کند. مسواک زدن هم مانند نخ دندان کشیدن، به حذف مواد غذایی و باکتری های باقی مانده روی دندان پس از خوردن و آشامیدن در طول روز کمک می‌کند. رعایت این موارد دهان شما را سالم نگه می دارد. معاینات دندانپزشکی دوسالانه راه بسیار خوبی برای ثبت سوابق دندانپزشکی و جلوگیری از پوسیدگی هاست. معاینات دندانپزشکی به پرسنل دندانپزشکی این امکان را می دهد که با تهیه عکس های اشعه ایکس و تمیز کردن دندان های شما به طور عمقی به شما رسیدگی نمایند. اشعه ایکس به دندانپزشک این اجازه را می‌دهد که استخوان و بافت دندانها و فک های شما را کنترل کند. تمیز کردن عمیق، پلاک ها و رسوبات دندانی ایجاد شده را که نقش مهمی در زرد رنگ شدن دندان ها دارند از بین می برد. از بین بردن جرم های دندان عمر دندان های شما را طولانی تر می کند، اگر آنها را از بین نبریم، دندانها را خراب کرده و زیبایی لبخند شما را تحت تاثیرقرار می دهد.
چه عواملی در کودکان موجب زردی رنگ دندان ها می شود؟
زردی رنگ دندان در کودکان می تواند ناشی از مصرف دارو باشد. اگر کودک شما ناچار به مصرف آنتی‌بیوتیک شده است احتمالاً دندانهایش زرد می شود. داروهای خاصی که قبل از هشت سالگی مصرف می شوند اغلب بر روی رنگ دندان های در حال رشد اثر می گذارند. برای اصلاح رنگ دندان ها باید صبر کنید که دندان‌های دائمی فرزندتان رشد کند.
چرا دندان نیش زرد تر است؟
دلیل اینکه دندان های نیش شما زرد تر هستند این است که آنها حاوی عاج بیشتری هستند. رنگ عاج به طور طبیعی زرد کمرنگ و گاهی خاکستری است به همین دلیل است که وقتی تمام دندان های خود را به طور همزمان سفید می کنید دندان های نیش به سفیدی بقیه دندان ها نیستند و ربطی به عادت مسواک زدن شما ندارد. از آن جایی که دندان های نیش برای بریدن و پاره کردن غذاهای سفت و مانند استیک طراحی شده اند به طور طبیعی عاج بیشتری در آنها وجود دارد تا به عنوان بالشتکی عمل کند که قادر به تحمل نیروهای بیشتری برای پاره کردن غذاهای فیبر دار باشد. دندان های وسطی شما سفید ترند زیرا برای تکه تکه کردن ساخته شده اند، نه پاره کردن.
