سرامیک دندان: فواید، عوارض، مقایسه با روکش کامپوزیت و لمینت دندان

روکش های سرامیکی، ترمیم های زیبایی دندان برای پوشاندن نقص های دندان یا بازیابی کامل دندان از دست رفته است. این روکش های تماما سرامیکی که به شکل نیمه مات هستند، ظاهری فوق‌العاده شبیه به دندان طبیعی دارد و تنها روکش های تمام سرامیکی به این شکل هستند.

بهترین گزینه برای بازیابی دندان پیشین که با مشکل ترک خوردگی یا لب پریدگی مواجه شده باشد یا به شکلی آسیب دیده باشد که به وسیله ونیر قابل ترمیم نباشد، استفاده از روکش سرامیکی است. روکش های سرامیکی، رستوریشن های دندانی با ظاهری مشابه دندان طبیعی و رنگی مطابق با دندان‌های دیگر بیمار خواهد بود. چسباندن و ونیر دندان روش هایی هستند که در کنار روکش های سرامیکی برای فراهم کردن طبیعی ترین حالت لبخند بیمار به کار گرفته می‌شود. از این روشها می توان برای بازیابی، قدرت و زیبایی دندان‌هایی استفاده کرد که با آسیب دیدگی کمتری مواجه شده اند و نیازمند روکش تمام سرامیکی نیستند.

مزایای سرامیک دندان چیست؟

هشت دلیل اصلی برای انتخاب روکش سرامیکی وجود دارد:

دوام بالای سرامیک دندان

شکل سرامیکی روکش مانند تمامی انواع دیگر روکش دندان از دندانتان در صورتی که ترک برداشته باشد، لک شده باشد، لب پر شده باشند یا در نتیجه پوسیدگی فرسوده شده باشد یا حتی با سوراخ بزرگی مواجه شده باشد، مراقبت می کند. همچنین استفاده از تاج راه حل ایده آلی برای ثابت سازی بریج دندان یا پوشاندن ایمپلنت به شمار می رود؛ سرامیک دندان کیفیتی فوق العاده در ثابت سازی را به بیمار اعطا می‌کند.

جلوه زیبایی سرامیک دندان

سرامیک دندان ساحلی فراتر از ظاهر طبیعی دارد و دندانپزشک می تواند آن را با دندان های اطراف تطبیق دهد.

از نظر ابعاد کامل مناسب شخص است.

 با توجه به ساخته شدن سرامیک دندان بر اساس قالبی از دندان های خودتان، احتمال بزرگ یا کوچک بودن آن و جا نشدن یا شل شدن آن وجود نخواهد داشت. این موضوع بر راحتی روکش تاثیر می گذارد و هدف از این کار آن است که هیچ چیز خارجی و غیرمعمولی را در دهان حس نکنید.

محافظت از دندان ها در مقابل باکتری

 با توجه به چفت شدن و قرار گرفتن روکش سرامیکی در محل دقیق خود، فضای خالی در میان آن و دندانهای کناری وجود نخواهد داشت که محل تجمع ذرات غذا و نوشیدنی شده و زمینه ساز پوسیدگی دندان شود.

خاصیت ضد آلرژی سرامیک دندان

احتمال واکنش آلرژیک به فلز در صورت استفاده از سرامیک دندان از بین می رود.

قابلیت ترمیم دندان های آسیب دیده

بسیاری از افراد قبل از جایگذاری روکش سرامیکی متوجه این نشده‌اند که در نتیجه حساسیت بیش از حد دندان آسیب دیده، از دندان های دیگرشان در زمان جویدن بیشتر کار کشیده اند. زمانی که روکش سرامیکی در محل دندان از دست رفته نصب می شود، قادر خواهید شد که تردترین سیب را به راحتی بجوید.

پروسه انجام سرامیک دندان

اگر کنجکاوید که بدانید بعد از انتخاب گزینه سرامیک دندان چه اتفاقی در مطب رخ خواهد داد، بیایید با هم نگاهی به این فرایند بیاندازیم:

• قالب دندان و رنگ دندان های کناری ثبت خواهد شد: قالب قوس دندانی بالا و پایین گرفته خواهد شد و به شکل اطلاعات مورد نیاز در ساخت روکش دندان و پروتز مصنوعی موقتی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. از پروتز مصنوعی و موقتی برای مراقبت از دندان آسیب دیده تا آماده سازی روکش دائمی استفاده خواهد شد.
• آماده سازی دندان توسط دندانپزشک: برای آماده سازی دندان آسیب دیده به منظور نصب روکش سرامیکی، باید بخشی از مینای دندان تراشیده شود تا فضای کافی برای چسب و پروتز موقتی فراهم شود. این فرآیند باید با دقت بالایی انجام شود تا از عدم برجستگی و ظاهر طبیعی آن اطمینان حاصل شود. یکی از مهمترین قسمت های فرایند نصب روکش دندانی، همین گام است؛ تهیه قالب تنها برای اطمینان از تهیه قالبی است که نتیجه آن روکشی متناسب با دهان و دندان های دیگر است. دندانپزشک بار دیگر قالب دندان ها و پروتز مصنوعی نصب شده بر روی آن را خواهد گرفت؛ این اقدام باید به دقت انجام شود، چرا که نتیجه فرآیند بر روکش سرامیکی ساخته شده در آزمایشگاه تاثیر خواهد گذاشت.
• ساخت روکش موقت: هدف این گام بیش از اهداف زیبایی است؛ بعد از تراشیدن مینای دندان به منظور فراهم شدن فضای کافی برای نصب روکش، آماده سازی روکش موقت صرف نظر از از عملکرد زیبایی به عنوان محافظ دندانی عمل می کند که مینای آن تراشیده شده است. لازم است تا از جابجایی دندان تراشیده شده از محل خود، اطمینان حاصل کنیم.
• آماده سازی روکش دائمی: ساخت روکش دائمی معمولاً حدود دو هفته طول می کشد؛ بعد از آماده شدن روکش، بیمار به مطب دندانپزشک مراجعه می‌کند. اما قبل از نصب آن باید دندان بیمار را به خوبی پاکسازی کرد در این حالت ممکن است مجددا به تزریق ماده بیحسی نیاز پیدا شود. دندانپزشک برای نصب دقیق روکش و تنظیم آن با دندان های کناری، دقت فوق العاده ای را به کار می گیرد تا از بروز هرگونه مشکل جلوگیری نماید. برای دستیابی به بهترین نتیجه در زمینه زیبایی و حالت مناسب دندان ها بر روی یکدیگر از بیمار خواسته می شود تا اصلاح نهایی را انجام ده.د سپس پزشک دستورالعملی را به بیمار ارائه می کند تا با پیروی از آن ماندگاری روکش را حداکثر کند.

بعد از انجام سرامیک دندان چه کار هایی باید انجام دهیم؟

این فرایند بلافاصله بعد از اتمام فرایند آغاز می‌شود؛ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از نصب سرامیک دندان دائمی باید با آن رفتار مشابهی با روکش موقتی داشته باشید، یعنی از مصرف مواد چسبنده یا ترد و یا اقداماتی که می تواند باعث لق شدن آن شود، خودداری کنید. بعد از گذشت این مدت زمان روکش دائمی به سختی در سر جای خود می چسبد و می‌توانید رفتاری مشابه با دندان طبیعی با آن داشته باشید. اگرچه ممکن است هنوز با حساسیت بافت لثه در اطراف روکش مواجه باشید، اما این موضوع باید در هفته های اول بعد از نصب روکش رفع شود (اگر دردتان ادامه دار بود و  بهتر نشود، باید با پزشک تان مشورت کنید).

معایب سرامیک دندان چیست؟

در اینجا به چند عیب سرامیک دندان اشاره خواهیم کرد

دوام نسبی پایین تر

سرامیک دندان می‌تواند ماندگاری طولانی مدتی داشته باشد اما در مقابل انواع دیگر روکش های دندان از ماندگاری پایین تری برخوردار هستند. سرامیک دندان مستعد شکستگی یا ترک خوردن است، البته باید گفت که از لحاظ ماندگاری هیچ چیزی از روکش های فلزی قدرتمندتر نیستند. در صورتی که ظاهر فلزی تاج قابل قبول نباشد، موارد ترکیبی سرامیکی و فلز می‌تواند ماندگاری و زیبایی خوبی به همراه بیاورد. پیش بینی عملکرد سرامیک دندان دشوار است؛ اگر بخواهیم از لحاظ ماندگاری و دوام آنها را مورد بررسی قرار دهیم، از عملکرد قدرتمندی مشابه با روکش‌های فلزی یا ترکیبی برخوردار نیست. در واقع انواعی سرامیک دندان وجود دارند که از ویژگی های فیزیکی ضعیفی در زمینه تردی، شکنندگی و مقاومت برخوردارند.

ترمیم ناپذیری

اگر سرامیک دندان با ترک مواجه شود امکان ترمیم آن وجود ندارد؛ این ترمیم باید ترجیحا قبل از تجمع باکتری و ایجاد پوسیدگی در دندان زیرین تعویض شود تا نیازی به عصب کشی پیدا نشود.

لب پریدگی های خفیف را می توان با ابزار دندانپزشکی هموار کرد؛ نقایص بزرگتر شاید به چسب و مواد کامپوزیتی نیاز داشته باشد؛ اما ماندگاری مواد استفاده شده در ترمیم دندان هم خودش یک مشکل دیگر است.

ظاهر به نسبت معمولی

با توجه به اینکه روکش ساخته شده توسط CAD/CAM از یک توده سرامیکی بریده شده است، در مقایسه با تاجی که توسط متخصص دندانی ساخته شده اند، از ظاهر معمولی تری برخوردار هستند. تاج های ماشینی معمولا ظاهر درخشنده ای دارند اما ظاهری مشابه با مینای دندان ندارد و و اگر بخواهیم به صورت کلی بگوییم، ظاهرشان به اندازه دندان طبیعی نیست.

شاید این موضوع برای دندان های آسیاب که زیاد دیده نمی شوند، مشکل بزرگی نباشد اما زیبایی و جلوه دندان های پیشین مسئله بسیار مهمی است.

عوارض سرامیک کردن دندان چیست؟

پوسیدگی دندان

می توان شایع‌ترین مشکل همراه با سرامیک کردن دندان را پوسیدگی دانست؛ پوسیدگی دندان اصولاً در نتیجه بهداشت بد دهان بعد از نصب روکش دندان شکل می گیرد. در حالیکه روکش سالم ‌می ماند، دندان زیر آن در معرض پوسیدگی قرار می گیرد و اگر همین مشکل ادامه پیدا کند، مشکلات دیگری مانند بیماری لثه رخ خواهد داد.

نامناسب بودن ابعاد

مشکل دیگری که روکش دندان با آن مواجه است، اندازه نامناسب روکش بر روی دندان آسیب دیده است. گاهی اوقات روکش به درستی بر روی دندان نصب نمیشود و همین موضوع بر وضعیت دندانتان تاثیر خواهد گذاشت. شاید متوجه شوید که در هنگام کشیدن دندان ها بر روی یکدیگر با تراز نابرابر زیر دندان ها مواجه هستید که این موضوع می توان لق شدن و افتادن روکش در آینده را به همراه داشته باشد؛ می توان این مشکل را با مراجعه به دندانپزشک مرتفع کرد.

حساسیت سایر دندان ها

ایجاد حساسیت دندانی بعد از نصب روکش دندان، مشکل عجیبی نیست؛ ممکن است خوردن بعضی از غذاها و نوشیدنی ها بر حساسیت دندان تاثیر بگذارند. با این حال اگر مشکل حساسیت در هفته اول بعد از فرایند از بین نرفت، ممکن است دلیل دیگری وجود داشته باشد. اگر دنتین دندان بدون پوشش باقی بماند (این موضوع در زمان تراشیدن مینای دندان نیز رخ می دهد) به این معناست که روکش دندان، کل آن را نمی پوشاند.

احتمال آسیب زدن به عصب

همه دندان ها یک بخش نرم به اسم پالپ دارند که در مرکز دندان واقع است و تمام اعصاب دندان در آن قرار دارد. گاهی اوقات کاشت روکش دندان می‌تواند باعث ایجاد اختلال در اعصاب و ایجاد درد قابل توجهی شود. این درد ممکن است بلافاصله بعد از اتمام فرآیند نصب روکش از بین برود اما همچنین ممکن است تا چند هفته یا چند ماه نیز باقی بماند.

تفاوت سرامیک دندان با روکش کامپوزیت و لمینت دندان در چیست؟

روکش و ونیر هر دو از ترمیم های دندانی هستند که به منظور بهبود ظاهر و عملکرد دندان‌هایتان محسوب می‌شوند. تفاوت اصلی میان این دو آن است که ونیر تنها جلوی دندانتان را می پوشاند اما روکش، گزینه ای برای کل دندان محسوب می‌شود. روند نصب ترمیم های دندانی فرایند هزینه بری محسوب می‌شوند؛ بنابراین انتخاب بهترین گزینه از اهمیت بالایی برخوردار است. اگرچه روند نصب این دو متفاوت است اما هر دوی آنها نرخ موفقیت بالایی دارند.

 اینکه ونیر گزینه مناسب تری برای شما است یا روکش، به شرایط دندان ها و اینکه به چه منظور به دنبال نصب رستوریشن دندانی هستید، بستگی دارد.

در چه شرایطی و از کدام استفاده کنیم؟

اگر بخش بزرگی از دندانتان را مواد پر کردن دندان تشکیل داده، یا دندانتان عصب کشی شده یا ترک خورده و شکسته احتمالاً استفاده از روکش دندان بهترین گزینه خواهد بود. اگر دندانتان از ظاهر خوب و وضعیت مناسبی برخوردار بود و رستوریشن استفاده شده تنها به منظور زیبایی بیشتر بود، شاید استفاده از ونیر گزینه بهتری باشد؛ از ونیر ها می توان در تصحیح جزئی ظاهر دندان نیز استفاده کرد.

سوالات متداول

پوسیدگی زیر روکش دندان را چطور باید ترمیم کرد؟

راه حل این کار ساده است؛ از ابتدا یک روتین بهداشتی مناسب برای دندانتان انتخاب کنید. پوسیدگی در نتیجه بهداشت ضعیف دهان و دندان رخ می دهد؛ اگر بخواهیم دقیق‌تر باشیم، زمانی که باکتری بر روی دندان باقی بماند و با مسواک از بین نرود، این موضوع رخ می دهد. اگر پوسیدگی رخ داده باشد لازم است که برای پر کردن آن به دندانپزشک مراجعه کنید؛ اگر پوسیدگی در زیر روکش دندان قرار داشته باشد، دندانپزشک باید ابتدا روکش را برداشته و پوسیدگی را از بین برده، و سپس روکش جدیدی را مطابق با تغییرات اعمال شده بسازد که می تواند فرایند هزینه بری باشد.

ماندگاری روکش های دندانی سرامیکی چقدر است؟

سرامیک دندان یا روکش های سرامیکی به دلیل ظاهر طبیعی شان درمان بسیار خوبی برای پوشاندن دندان های آسیب دیده موجود در لبخندتان خواهند بود. روکش های سرامیکی به صورت میانگین حدود ۱۵ سال ماندگاری دارند و با مراقبت های مناسب حتی می‌توان این ماندگاری را تا ۲۵ سال نیز افزایش داد.

آیا سرامیک دندان از دندان قوی تر است؟

بسیاری از از بیماران نمی دانند که روکش های سرامیکی از قدرتی تقریباً مشابه با قدرت دندان طبیعی برخوردار است؛ در واقع سرامیک دندان تا دهه ها باقی می ماند. روکش سرامیکی دندان مزایای بسیار زیادی در مقایسه با روکش های فلزی دارند.

آیا روکش سرامیکی می شکند؟

 بله سرامیک دندان ممکن است که بشکند؛ بیماران معمولاً با ترک خوردگی یا لب پریدگی سرامیک دندان مواجه می شوند. اگر این لب پریدگی کوچک باشد می توان آن را به کمک رزین کامپوزیت ترمیم کرد و سرامیک در دهان باقی خواهد ماند.

آیا می توان در جایی که دندان وجود ندارد روکش‌دندان نصب کرد؟

در حالتی که لازم باشد دندان کشیده شود یا در حال حاضر افتاده باشد، میتوان روکش دندان را به کمک ایمپلنت در محل دندان از دست رفته نصب کرد. ابتدا ایمپلنت دندان در استخوان فک جایگذاری می شود و سپس پایه روکش بر روی ایمپلنت نصب خواهد شد و به صورت سوکت از لثه بیرون خواهد ماند.

نرخ عدم موفقیت روکش دندان چقدر است؟

در مطالعه ای دیده شده که ماندگاری روکش دندان تنها در ۶ درصد موارد چیزی حدود ۳.۳ سال است (شکست)، از ۹۵ درصد باقیمانده کسانی که در پنج سال اول نصب روکش با مشکلی مواجه نشده بودند، ۹۳ درصد بعد از دوره ده ساله هنوز در حال استفاده از روکش بودند.

آیا نخ کشیدن باعث لق شدن روکش می شود؟

بیمارانی که از دندانشان به عنوان قیچی استفاده می کنند، یخ می جوند، مداد یا خودکار را گاز می زنند یا غذاهای چسبنده ای می خورند که می تواند روکش را از سر جایش در بیاورد و یا به شکلی نامناسب اقدام به نخ کشیدن می کنند، می‌توانند باعث لقی روکش دندان شوند.

آیا خود بیمار می تواند روکش را سر جایش نصب کند؟

باید ابتدا توسط خمیر دندان به آرامی درون روکش را تمیز کنید؛ سپس از چسب دندانی یا حتی خمیر دندان یا آدامس بدون شکر برای چسباندن موقتی روکش در سرجایش استفاده کنید.