دندان ها با افزایش سن ناگزیر دچار زردی میشوند. ولی با استفاده از یکسری کارها میتوان این روند را کند تر یا حتی معکوس کرد. اگرچه کیت های سفید کننده دندان در اکثر داروخانه ها موجود است ولی درمان های خانگی در محافظت از مینا دندان و درمان لک های دندانی کمک کننده هستند.
البته استفاده از سفید کننده های طبیعی خانگی محدودیت هایی نیز دارد که باید درباره ی آن ها بدانید، چرا که اگر اسم روشی طبیعی است لزوما به معنی سالم و ایمن بودن آن نیست. در واقع روش های سفید کردن خانگی دندانی بیشتر از اینکه مفید باشند میتوانند به دندان ها آسیب بزنند. روش‌های زیادی برای سفید کردن دندانها وجود دارند، از جمله: بلیچینگ و جرم گیری. در این مقاله در مورد سفید کردن دندانها در منزل با روش‌های خانگی آشنا خواهیم شد.
مواد طبیعی برای سفید کردن دندان در منزل
برای سفید شدن دندان در خانه می توان از روش های خانگی با مواد طبیعی و گیاهی استفاده کرد. البته استفاده از برخی مواد طبیعی برای سفید کردن دندان ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشند. برخی از این مواد طبیعی که مردم از آن ها برای سفید کردن دندان در منزل استفاده می کنند در ذیل ذکر شده اند که برای اکثر آن ها تحقیقات جامعی انجام نشده است و جای بحث و بررسی بیشتری دارند.
توت فرنگی
مالیدن میوه تازه بر روی دندان ها، به نظر عجیب می رسد ولی طبیعت و میوه های خاص روش های شگفت انگیزی را برای حفظ سلامتی به ما پیشنهاد میدهند.
خوردن توت فرنگی به علت دارا بودن سیتریک اسید و مالیک اسید موجب سفیدی دندان ها میشوند. با این حال سیتریک اسید موجب کاهش استحکام مینا دندان شده ولی در پیشگیری از عفونت های دندانی موثر است.
ترکیبات خاصی که در بعضی موارد غذایی است، اثرات سفیدکنندگی دندان دارد. مالیک اسید یکی از این ترکیبات است که در توت فرنگی وجود دارد و موجب حل شدن ذرات رنگی سطح دندان می گردد.
اگر پس از مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، مدت پنج دقیقه، کشیدن توت فرنگی را بر دندان ها امتحان کنید، سفیدی دندان اتفاق میفتند. ولی این کار را به طور روتین نباید انجام داد. چرا که میوه ها و آب آن ها حاوی مقادیر زیادی شکر و ترکیبات اسیری است که موجب آسیب به مینا و خرابی دندان ها میشود.
انبه هندی یا پاپایا
انبه هندی مثل توت فرنگی، حاوی اسیدهای ضعیف است که در رفع زردی دندان ها موثر است. مثل قانونی که در مورد توت فرنگی و وجود اسید و شکر آن ارائه شد، استفاده از پاپایا را نیز بایستی گاه به گاه انجام داد.
آناناس
اگر از طرفداران مصرف میوه هستید، دندان پزشکان قرار دادن آناناس را در سبد میوه مصرفی توصیه میکنند. آناناس حاوی یک آنزیم بر ضد پلاک دندانی است که بروملین نام دارد. بروملین پلاک دندانی را از بین میبرد و رنگ های دندانی را پاک میکند. این آنزیم اثرات ضدالتهابی دارد. به بهبود هاضمه و علایم سینوزیت کمک میکند.
ژل های سفیدکننده بروملین حین استعمال تغییر رنگی مشابه به تغییر رنگ کرباماید پرکسید در می آیند. اگر چه میوه بر کشیدن دندان ها توصیه نمی شود ولی رژیم غذایی حاوی برخی میوه و سبزیجات به علت دارا بودن اسیدهای آلی خاص به بهبود و حفظ رنگ دندان ها کمک می کند. بنابراین مصرف میوه یا آب میوه به جای کشیدن میوه بر دندان ها توصیه میشود.
سرکه سیب
براساس باورهای عمومی برخی افراد که سرکه سیب یک سفید کننده طبیعی دندانی است. بعضی مارک های خمیر دندان برای سفیدی دندان ها ترکیب، دو سومی از سرکه سیب و یک سوم از جوش شیرین را پیشنهاد میکنند.
اما دندانپزشکان در این زمینه بیشتر تردید دارند. چرا که سرکه سیب حاوی اسیدی است که موجب پوسیدگی دندان و آسیب مینا دندان میشود. برخلاف آن خوردن سرکه برای سلامت بدن مناسب است.
هیدروژن پراکسید
هیدروژن پراکسید یک ماده شیمیایی با خواص ضد باکتری، ضد قارچ و ضدعفونی کننده است. اگر چه استفاده از آن یک روش طبیعی برای سفیدکردن دندان ها نیست. ولی رقیق شده آن را میتوان برای درمان زخم های دهانی و عفونت های لثه استفاده کرد.
پراکسید هیدروژن یک ماده اکسیدان است که به طور جهانی توسط دندان پزشکان برای سفیدی دندان ها استفاده می گردد. با این حال عوارض جانبی دارد که شامل این موارد است: ۱) افزایش حساسیت دندان ها، ۲) آسیب دندان و لثه در مقادیر نامناسب.
برای همین سفیدکردن دندان ها را باید به متخصص آن واگذار کرد. موثرترین ترکیب در این زمینه، (پراکسید در فرم کاربامید یا هیدروژن پراکسید) ۶ درصد هیدروژن یا ۱۶ درصد کاربامید است. که این ترکیب با این درصد به صورت بدون نسخه در دسترس نیست.
برای بلیچینگ یا سفید کردن دندان ها، دندان پزشکان از ترکیبات سفارشی استفاده میکنند. یک ترویب مناسب کمک میکند که ژل به راحتی به دندان شما نفوذ کند. ولی اگر مقادیر آن ها بیش از حد باشد به اطراف لثه نفوذ کرده و موجب سوختگی و التهاب لثه میگردد.
مسواک زدن با جوش شیرین
جوش شیرین در رفع رنگ های سطح مینا مناسب است. برخی افراد نگرانی هایی در مورد این دارند که جوش شیرین ممکن است خیلی قوی باشد و مینا دندان را از بین ببرد. به همین علت استفاده از آن باید با مراقبت هایی انجام شود و بهتر است در این مورد با دندانپزشک خود مشورت کنید.
برای سفید کردن دندان از نشاسته هم می توان کمک گرفت و آن را به مخلوط جوش شیرین اضافه کرد.
جوش شیرین همچنین خواص ضد باکتری دارد بنابراین در کاهش پلاک دندانی و پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر است.
برخی افراد برای افزایش اثر جوش شیرین برای سفید شدن دندان، دندان ها را به ترکیب جوش شیرین و خمیر دندان آغشته می کنند سپس روی دندان ها را با فویل آلومینیومی می پوشانند. البته تحقیقاتی روی سفید کردن دندان ها با فویل انجام نشده است بنابراین ممکن است خطرات و عوارضی داشته باشد.
نمک دریا
سفید کردن دندان ها با نمک دریا به این صورت است که میتوان از دانه های درشت نمک برای اسکراب دندان ها استفاده کرد. همچنین می توان برای سفید شدن دندان ها نمک را با جوش شیرین ترکیب کرد.
روغن کشیدن
روغن کشیدن اصطلاحی است که برای شست و شو دهان با روغن به کار می رود. این روش باکتری ها و رسوبات و آلودگی ها را از بین می برد. با این وجود جایگزین مسواک زدن و نخ کشیدن روتین نیست. برخی تحقیقاتی نشان داده است که شست و شو دهان با روغن های خاص به سفیدی دندان ها کمک میکند.
انجمن دندانپزشکان آمریکا روغن کشیدن را به عنوان روش دندانپزشکی نمیشناسد. چرا که تحقیقاتی در اثبات کاهش پوسیدگی دندان، سفیدی دندان و بهبود بهداشت دهان و دندان دیده نشده است.
اکر میخواهید این روش را امتحان کنید، چند دقیقه پس از مسواک زدن دهان خود را با یکی از روغن های زیر بشویید و سپس آن را دور بریزید.
روغن های مناسب برای این کار: روغن نارگیل، آفتابگردان، کنجد
مالیدن موز
برای این کار پوست موز را به آرامی روی دندان های خود بکشید. این کار را برای دو دقیقه ادامه دهید و سپس دهان خود را مسواک بزنید.
پوست برخی میوه ها حاوی سیتریک اسید است که در سفیدی دندان ها کمک کننده است. اگر در حین این کار حساسیت دندانی داشتید احتمال این وجود دارد که مینا دندان شما از آسیب دیده یا از بین رفته است. در این موارد، این روش توصیه نمیشود. و بایستی حتماً به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
زردچوبه
زردچوبه یکی از ادویه های موجود در کاری که طبع گرم و مزه تلخی دارد، است. این رنگ طبیعی میتواند رنگ سفید دندان را به طلایی درخشان تبدیل کند. ظاهرا خمیردندان های حاوی زردچوبه میتوانند رنگ تیره دندان را به رنگ سفید مرواریدی قبلی برگردانند. با این حال تحقیقاتی در این زمینه وجود ندارد.
سفید کردن دندان با پوست گردو
یک روش مورد استفاده برای سفید شدن دندان ها استفاده از پوست سبز گردو می باشد. در این روش پوست گردو که جدا شده روی دندان ها کشیده می شود. تأثیر این روش هنوز به اثبات نرسیده است و استفاده ی نامناسب از آن ممکن است باعث التهاب لب ها و لثه شود. زیرا پوست گردو حاوی ترکیبات محرکی است و نباید با بافت نرم لب ها و لثه برخورد داشته باشد.
چه کارهایی را حین سفید کردن دندان ها نباید انجام داد؟
همان طور که قبلا اشاره شد کارهای زیادی را حین سفیدکردن دندان ها نباید انجام داد.
لیمو- به علت مقادیر زیاد سیتریک اسید برای سفیدی دندان ها مناسب نیست.
نوشابه ها- به علت داشتن اسید موجب تخریب مینا و رنگ گرفتگی دندان ها میشوند.
جوش شیرین- از خود جوش شیرین مستقیما استفاده نشود و از خمیر دندان حاوی آن استفاده گردد.
ترشیجات- به علت دارا بودن قند خطر پوسیدگی دندان را زیاد کرده. همچنین حاوی اسید هستند که به مینا دندان آسیب می رسانند.
شارکول فعال- فایده و ایمن بودن آن مشخص نیست. انجمن دندانپزشکان آمریکا آن را به عنوان ماده مخرب و مضر برای مینا دندان شناخته است.
سرکه سیب- حاوی اسیدی است که پوسیدگی دندان و ِسیب مینای دندان را موجب می شود.
در کل در مورد سفیدکردن دندان ها بهترین گزینه صحبت با دندانپزشک تان است.
ویزیت دندانپزشکی
اگر هیچ کدام از درمان های خانگی ذکر شده، جوابگو نبود و دندان های شما روز به روز زرد تر می شوند. الان وقت این است که کار را به متخصص آن یعنی دندانپزشک‌تان بسپرید.
لمینت دندان یکی از این گزینه هاست. لمینت ها از جنس چینی هستند که به طور دائمی بر روی دندان شما قرار میگیرند و رنگ و شکل و موقعیت مصنوعی به دندان می بخشند. استفاده از لمینت یک روش سفید کردن دندان نیستند ولی با پوشاندن دندان شما لبخند زیبا تری به شما میدهند. اگر دندان شما رنگ مناسبی نداشته باشد و کاملا دچار پوسیدگی شده باشد استفاده از ایمپلنت دندانی گزینه مناسبی است. ایمپلنت دندانی قطعه فلزی است که دندان مصنوعی بر روی آن قرار می گیرد.
سفید کردن دندان ها در طب سنتی و اسلامی
در طب سنتی و طب اسلامی برای سفید شدن دندان ها راهکارهایی ذکر شده است که بسیاری از آنها مانند رعایت بهداشت دهان و دندان و جلوگیری از نوشیدن چای داغ نقش پیشگیری در زرد شدن دندان دارند. برای سفید شدن دندان هم توصیه هایی مبنی بر استفاده از سقز، جوش شیرین و نمک وجود دارد. البته این روشها برای دندانهای سالم می باشند و ممکن است مشکلات دندان های ناسالم را بیشتر کنند. مثلاً جویدن سقز ممکن است باعث لق شدن بیشتر دندانها شود. به همین دلیل بهتر است قبل از استفاده از مواد طبیعی توصیه های طب سنتی، به دندانپزشک مراجعه کنید تا از مناسب بودن این مواد برای خود مطمئن شوید.
عوارض سفید کردن دندان در منزل
به طور کلی عوارض جانبی سفید کردن دندان ها بیشتر شامل حساسیت دندان و تحریک لثه داشته می باشد و این عوارض در روش های طبیعی و سنتی سفید کردن دندان بیشتر هستند. اکثر موادی که برای سفید کردن دندان در منزل استفاده می شوند اثرگذاری و بدون خطر بودن آن ها به اثبات نرسیده است به همین دلیل آسیب های استفاده از مواد طبیعی برای سفید کردن دندان ها ممکن است از فواید آن ها بیشتر باشد. البته همانطور که که در این مقاله خواندید برخی مواد طبیعی در صورت استفاده ی مناسب ایمن شناخته میشوند اما اثرگذاری آن ها مانند سفید کردن دندان در مطب چشمگیر نمی باشد.
برخی مواد طبیعی مانند سرکه و آبلیمو ممکن است باعث تخریب بیش از حد مینای دندان شوند.
جلوگیری از زرد شدن دندان ها با روش های ساده ی خانگی
رعایت بهداشت دهان
رعایت بهداشت دهان یکی از مهمترین روش ها جلوگیری از زردی دندان هاست.
مسواک زدن مرتب و استفاده از نخ دندان، از مینا دندان محافظت کرده و از پوسیدگی دندان و آسیب های لثه جلوگیری میکند.
بهداشت دهان مناسب شامل:
مسواک زدن کامل دهان و دندان ها و تمیز کردن لثه ها حداقل دو بار در روز.
استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید. فلوراید با پوسیدگی دندان مبارزه کرده و روند آن را معکوس می کند. اگر چه برخی افراد با استفاده از فلوراید مخالفند ولی دندان پزشکان استفاده از آن را سودمند میدانند.
نخ کشیدن جهت حذف پلاک دندانی
داشتن رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات
میوه ها و سبزیجات ترد و تازه در حین جویدن موجب پاک شدن پلاک های دندانی میشوند. اما جایگزین مسواک نمیشوند. به علاوه این مواد غذایی برای سلامتی نیز مفیدند.
آناناس و توت فرنگی، دو میوه ای هستند که اثرات سفیدکنندگی دندان دارند. آنزیم بروملین موجود در آناناس موجب پاک شدن رنگ های دندان میشود و در سفید کردن دندان کاربرد دارد. از سوی دیگر توت فرنگی نیز به علت دارا بودن مالیک اسید چنین خاصیتی دارد.
تغییر در رژیم غذایی
برای جلوگیری از رنگی شدن دندان ها، حذف برخی موارد غذایی توصیه میشود. مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی تانن مثل چای موجب رنگی شدن دندان ها شده. قهوه و نوشابه سیاه و آب میوه ها نیز چنین خاصیتی دارند.
غذاهای اسیدی با آسیب مینا موجب زرد تر شدن دندان شده. افرادی که نگران رنگ سفید دندان خود هستند بایستی از مصرف بیش از حد مرکبات، قهوه و نوشابه ها جلوگیری کنند. و پس از مصرف این مواد مسواک بزنند.
دندان پزشکان یک وقفه ۳۰ دقیقه ای بین پایان مصرف این مواد و مسواک زدن را توصیه می کنند. چرا که اسید موجود موجب ضعیف شدن مینا شده و مسواک زدن آنی باعث آسیب به مینا میشود.
ترک سیگار
ترک سیگار یا ترکیبات تنباکو، خطر رنگی شدن دندان ناشی از نیکوتین را کاهش می دهد. همچنین از پوسیدگی دندان و بیماری های لثه پیشگیری کرده و سلامت دهان را بهبود می بخشد.
قند دریافتی خود را محدود کنید
اگر دندان های سفید تری میخواهید، میزان قند دریافتی خود را محدود کنید.
رژیم غذایی حاوی قند بالا، رشد باکتری ای به نام استرپتوکوک موتانس را که عامل ایجاد پلاک دندانی و التهاب لثه است را زیاد میکند. بنابراین مسواک زدن پس از این مواد غذایی بسیار مهم است.
کلسیم زیادی مصرف کنید
یکی از علل تغییر رنگ دندان، تخریب مینا و در معرض دید قرار گرفتن عاج دندان است که زرد رنگ بوده. بنابراین هرکاری که موجب استحکام بیشتر مینا دندان می گردد، موجب سفید ماندن بهتر دندان می شود.
مواد غذایی سرشار از کلسیم مثل شیر، پنیر، کلم بروکلی، از آسیب مینا دندان جلوگیری می کنند.
