در صورت تمایل به بهبود ظاهری دندان‌ها می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. کامپوزیت ونیر و لمینت دندان متداول‌ترین گزینه‌های مورد استفاده برای ایجاد لبخندی زیبا محسوب می‌شوند. استفاده از این روش‌ها توسط دندان‌پزشک باتجربه سبب دستیابی به نتیجه رضایت‌بخش می‌شود. با توجه به نیازهای شخصی و مواردی مانند هزینه و زمان درمان، می‌توانید گزینه درمانی مناسب خود را انتخاب کنید. در این مقاله برخی از تفاوت‌های کامپوزیت ونیر و لمینت دندان شرح داده می‌شوند.
کامپوزیت ونیر چیست؟
کامپوزیت ونیر، نوعی رزین به رنگ دندان است که برای بهبود ظاهر دندان‌ها استفاده می‌شود. بر خلاف لمینت دندان، دندان‌پزشک رزین را مستقیما بر روی دندان مورد استفاده قرار داده و سپس آن را شکل می‌دهد تا به نتیجه دلخواه دست پیدا کند. شخص ممکن است به دلایل زیر، از کامپوزیت ونیر استفاده کند:
- دستیابی به نتیجه در یک جلسه درمانی. به ارسال کامپوزیت ونیر به لابراتوار نیازی نمی‌باشد؛ به همین جهت دستیابی به نتیجه مورد نظر در یک جلسه درمانی امکان‌پذیر است.
- امکان ترمیم یا جایگزینی. جهت استفاده از کامپوزیت ونیر به اقدامات مختصری بر روی دندان طبیعی نیاز است بنابر این خارج کردن، جایگزینی و ترمیم کامپوزیت امکان‌پذیر است.
- هزینه. استفاده از کامپوزیت ونیر به هزینه کمتری نیاز دارد و در نتیجه بسیاری از افراد به استفاده از این گزینه تمایل دارند.
لمینت دندان چیست؟
لمینت دندان نوعی سرامیک بسیار مستحکم میباشد. لمینت بسیار ظریف میباشد و حاوی موادی است که شفافیت طبیعی مینا و عاج دندان را شبیه‌سازی می‌کند. لمینت دندان باعث بروز واکنش آلرژیک در بدن نمی‌شود. مواد لمینت با ظاهر و رنگ دندان‌های دائمی مطابقت دارد و طبیعی به نظر می‌رسد به طوری که تشخیص آن از دندان‌های دیگر دشوار میباشد. شخص امکان دارد به دلایل زیر از لمینت دندان استفاده کند:
- استحکام. لمینت دندان دارای استحکام زیادی میباشد. در صورت مراقبت کافی، لمینت دندان برای 10 تا 20 سال ماندگار میباشد.
- ظاهری طبیعی. لمینت دندان با داشتن ظاهری مناسب، مشابه دندان‌های طبیعی به نظر می‌رسد و در برابر لکه شدن و لب‌پریدگی مقاوم است.
- تنوع در عملکرد. لمینت دندان گزینه درمانی مناسبی برای تقریبا تمامی مشکلات دندانی محسوب می‌شود. حتی زمانی که کامپوزیت رزین برای تغییر رنگ شدید یا فاصله بین دندان‌ها کاربرد ندارد، می‌توان از لمینت دندان استفاده کرد.
مزایای کامپوزیت ونیر نسبت به لمینت دندان
کامپوزیت ونیر نسبت به لمینت دندان مزایای مختلفی دارد که مهم‌ترین آن مسئله هزینه میباشد. به طور متوسط، هزینه لمینت دو برابر کامپوزیت ونیر است. این مطلب با توجه به عدم پوشش بسیاری از درمان‌های مرتبط با دندان توسط بیمه، برای برخی از افراد از اهمیت زیادی برخوردار است. هزینه لمینت دندان با توجه به عوامل مختلف، متفاوت میباشد.
یکی دیگر از مزایای کامپوزیت ونیر نسبت به لمینت این است که کامپوزیت ونیر معمولا در روز درمان ساخته می‌شود. باندینگ کامپوزیت در واقع بر روی دندان (و نه در لابراتوار) طراحی و ساخته می‌شود. رزین مورد نظر به طور مستقیم بر روی دندان مورد استفاده قرار گرفته و توسط دندان‌پزشک شکل‌دهی می‌شود. سپس رزین با استفاده از نور با شدت بالا سفت شده و سپس استفاده از لایه‌های بیشتر رزین امکان‌پذیر میباشد. در نهایت جهت دستیابی به ظاهر طبیعی، رزین بایستی صیقل داده شود. استفاده از کامپوزیت ونیر نسبت به لمینت دندان، یک روش کم‌تهاجمی و سریع‌تر محسوب می‌شود.
مهم‌ترین مزیت کامپوزیت ونیر نسبت به لمینت دندان، امکان ترمیم یا جایگزینی میباشد. لمینت دندان به شکل‌دهی مجدد دندان طبیعی نیاز دارد. ولی در مورد کامپوزیت ونیر به اقدامت کمتری بر روی دندان طبیعی نیاز است و در نتیجه تغییر ایجاد شده به حدی نمی‌باشد که برداشتن یا جایگزینی کامپوزیت امکان‌پذیر نباشد.
مزایای لمینت دندان نسبت به کامپوزیت
اگر چه کامپوزیت ونیر دارای مزایای متعددی میباشد، ولی ماندگاری و طول عمر لمینت بیشتر میباشد. لمینت دندان از استحکام بسیار زیادی نسبت به کامپوزیت ونیر برخوردار است. لمینت دندان می‌تواند بین 10 تا 15 سال ماندگار باشد در حالی که طول عمر متوسط کامپوزیت ونیر، 5 تا 7 سال است. بنابر این بایستی به این نکته توجه شود که هزینه کامپوزیت ونیر نصف لمینت دندان است و طول عمر آن نیز کمتر از لمینت میباشد.
بر طبق نظر دندان‌پزشکان، لمینت دارای ظاهری طبیعی‌تری میباشد. کیفیت لمینت به گونه‌ای است که مشابه مینای دندان به نظر می‌رسد و همچنین به علت استحکام زیاد، در برابر لکه شدن و تغییر رنگ و لب‌پریدگی بسیار مقاوم میباشد. کامپوزیت ونیر دارای منافذ و تخلخل بیشتری است و در معرض لکه شدن قرار دارد و شخص بایستی در رژیم غذایی خود از مصرف برخی مواد غذایی که باعث ایجاد لکه می‌شوند خودداری کند. همچنین جهت دستیابی به ظاهر طبیعی دندان، کامپوزیت ونیر بایستی صیقل داده شود (پولیش شود).
روش طراحی و ساخت لمینت دشوارتر میباشد. البته دندان‌پزشکان از فن‌آوری CAD/CAM برای کمک به تسریع روند طراحی و ساخت لمینت استفاده می‌کنند. در صورت تمایل به استفاده از لمینت دندان، بایستی نوع فن‌آوری که دندان‌پزشک استفاده می‌کند را ارزیابی کنید. به این ترتیب امکان دارد زمان درمان بسیار کاهش پیدا کند. در نهایت لمینت دندان گزینه بسیار مناسبی برای مشکلاتی مانند ساییدگی مینای دندان، نقص‌های ژنتیکی و ناصافی دندان‌ها میباشد. برای مثال، امکان دارد تغییر رنگ شدید و یا فاصله بین دندان‌ها با استفاده از کامپوزیت ونیر به طور کامل رفع نشود و استفاده از لمینت دندان تنها گزینه میباشد. دندان‌پزشک جهت انتخاب بهترین گزینه درمانی، ارزیابی کاملی از وضعیت دهان و دندان انجام خواهد داد.
معایب کامپوزیت ونیر و لمینت دندان
معایب لمینت دندان شامل موارد زیر میباشد:
- در این روش دندان‌پزشک بایستی بخشی از مینای دندان را بردارد و بنابر این اقدامات درمانی قابل برگشت نمی‌باشد.
- معمولا ساخت لمینت توسط لابراتوار انجام می‌شود در نتیجه به چند جلسه و زمان بیشتر برای تکمیل روند درمان نیاز است.
- ترمیم لمینت دندان دشوارتر است و به زمان و هزینه بیشتری نیاز دارد.
- هزینه لمینت دندان بین 925 تا 2500 دلار برای هر دندان میباشد.
معایب کامپوزیت ونیر عبارتند از:
- طول عمر کامپوزیت ونیر کمتر میباشد و حدود 5 تا 7 سال دوام دارد.
- کامپوزیت ونیر دارای منافذ و تخلخل بیشتری است و در معرض لکه شدن قرار دارد و همچنین برای شباهت بیشتر دندان طبیعی، به پولیش و صیقل داده شدن نیاز دارد.
- در صورت وجود مشکلات شدید مانند فاصله زیاد بین دندان‌ها یا تغییر رنگ شدید، امکان دارد کامپوزیت ونیر گزینه مناسبی نباشد.
طول عمر کامپوزیت ونیر و لمینت دندان چقدر میباشد؟
لمینت دندان برای مدت 10 تا 15 سال و کامپوزیت ونیر برای مدت 5 تا 7 سال ماندگار میباشد. طول عمر کامپوزیت و لمینت بسته به عواملی مانند عادات مربوط به نحوه زندگی و بهداشت دهان و دندان متفاوت میباشد.
رنگ کمپوزیت ونیر طبیعی‌تر است یا رنگ لمینت دندان؟
لمینت دندان به عنوان یک ماده با ظاهر بسیار طبیعی شناخته می‌شود چرا که نیمه شفاف است و بسیار به ظاهر دندان طبیعی شباهت دارد و به ایجاد لبخند زیبا کمک می‌کند.
کامپوزیت ونیر نیز به ظاهر دندان طبیعی شباهت دارد ولی لمینت دندان از این لحاظ گزینه مناسب‌تری محسوب می‌شود. دندان‌پزشک تلاش می‌کند که رنگ رزین را با دندان طبیعی مطابقت دهد.
بنابر این هم لمینت و هم کامپوزیت ونیر می‌توانند با رنگ دندان مطابقت داشته باشند ولی ظاهر لمینت طبیعی‌تر میباشد.
لمینت و کامپوزیت ونیر به چه میزان در برابر لکه شدن مقاوم هستند؟
لمینت دندان از ماده مقاوم در برابر لکه شدن ساخته می‌شود. در واقع لمینت در برابر لکه شدن از دندان طبیعی مقاوم‌تر است.
کامپوزیت ونیر در برابر لکه شدن مقاوم است ولی از این لحاظ مانند لمینت یا حتی دندان طبیعی موثر نمی‌باشد. در صورت استفاده از سیگار یا مصرف نوشیدنی‌های تیره مانند چای یا قهوه، به مرور زمان بر روی کامپوزیت ونیر لکه ایجاد می‌شود.
امکان دارد با گذشت زمان متوجه شوید که کامپوزیت ونیر و یا لمینت با رنگ دندان طبیعی مطابقت نمی‌کنند؛ علت این مساله می‌تواند تغییر رنگ دندان‌های طبیعی باشد. همچنین ممکن است که کامپوزیت ونیر و یا لمینت دندان به تمیز کردن نیاز داشته باشند.
کامپوزیت ونیر ارزان‌تر است یا لمینت؟
کامپوزیت ونیر ارزان‌تر میباشد و به همین علت بسیاری از افراد این گزینه را انتخاب می‌کنند. البته هزینه تنها بخشی از مساله انتخاب بین گزینه‌های مختلف محسوب می‌شود. لمینت دندان از هر لحاظ (شامل استحکام، ظاهر طبیعی و مقاومت در برابر لکه شدن) گزینه مناسب‌تری نسبت به کامپوزیت ونیر به شمار می‌رود.
بایستی در نظر گرفته شود که هزینه لمینت بیشتر است و طول عمر آن تقریبا دو برابر کامپوزیت ونیز میباشد.
نحوه مراقبت از کامپوزیت ونیر و لمینت دندان
مراقبت از کامپوزیت ونیر و لمینت دندان به افزایش ماندگاری آن‌ها کمک می‌کند. شما بایستی مانند دندان طبیعی از آن‌ها محافظت کنید. به این منظور به موارد زیر توجه کنید:
- بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. دو بار در روز مسواک زده و بین دندان‌ها را با استفاده از نخ دندان یا ابزار بین دندانی دیگر تمیز کنید. پوسیدگی دندان و بیماری لثه باعث بروز مشکل برای کامپوزیت ونیر و لمینت دندان می‌شوند. جهت استفاده از نخ دندان و مسواک برای تمیز کردن کامپوزیت ونیر و لمینت با دندان‌پزشک مشورت کنید.
- از مسواک و خمیردندان مناسب استفاده کنید. به این منظور بایستی از مسواک نرم و خمیر دندان غیر ساینده استفاده کنید و از به‌کارگیری موادی مانند هیدروژن پراکسید، بی‌کربنات سدیم یا جوش شیرین خودداری کنید. دندان‌پزشک بهترین محصولات را به این منظور به شما معرفی خواهد کرد.
- از جویدن مواد سخت و محکم خودداری کنید. در زمان خوردن مواد غذایی سخت مانند میوه و سبزیجات خام، چیپس و گوشت با استخوان احتیاط کنید. از عاداتی مانند جویدن یخ یا استفاده از دندان برای باز کردن اشیاء خودداری کنید.
- در صورتی که عادت به فشردن دندان‌های خود دارید، امکان دارد دندان‌پزشک استفاده از محافظ دندان (نایت گارد) را برای حفاظت از لمینت یا کامپوزیت در زمان خواب به شما توصیه کند. همچنین در زمان انجام ورزش‌های پُر برخورد به علت احتمال هر گونه برخورد به صورت، بایستی از محافظ دهان استفاده شود تا از آسیب‌دیدگی لمینت دندان و کامپوزیت ونیر جلوگیری شود.
چه مشکلاتی ممکن است در زمان استفاده از کامپوزیت ونیر و لمینت دندان ایجاد شوند؟
در زمان استفاده از لمینت دندان و کامپوزیت ونیر امکان دارد مشکلات مختلفی ایجاد شوند. امکان لب‌پریدگی در کامپوزیت ونیر بیشتر از لمینت دندان میباشد و در نتیجه در زمان وارد آمدن فشار بر آن بایستی احتیاط شود. همچنین ممکن است رزین از دندان طبیعی جدا شود (این حالت زمانی ایجاد می‌شود که از چسب مخصوص به مقدار کم استفاده شود). البته در صورتی که به دندان‌پزشک با تجربه مراجعه شود، از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری می‌شود.
امکان ترک خوردن یا افتادن لمینت دندان نیز وجود دارد. البته مشکل اصلی به روند تراش مینای دندان و افزایش حساسیت مربوط می‌شود. پس از درمان امکان دارد حساسیت دندان‌ها افزایش پیدا کند و اگرچه این حالت بایستی پس از مدتی بهبود پیدا کند، امکان دارد حساسیت دندان‌ها ادامه پیدا کند.
در نهایت کدام انتخاب بهتر است؟ کامپوزیت ونیر یا لمینت دندان؟
در نهایت، تنها راه اطمینان از انتخاب بین کامپوزیت ونیر و یا لمینت سرامیکی دندان جهت بهبود زیبایی ظاهری و یا ایجاد لبخند زیبا، مشورت با دندان‌پزشک در ارتباط با اهداف زیبایی‌شناسی و ارزیابی نیازهای شخصی میباشد. در واقع بایستی در نظر داشته باشید که چه مواردی برای شما از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. اگر به دنبال یک روش با هزینه مناسب هستید، احتمالا استفاده از کامپوزیت ونیر گزینه مناسب‌تری به شمار می‌رود. ولی اگر به مساله زیبایی بسیار اهمیت می‌دهید و یا به دنبال یک روش طبیعی و با ماندگاری طولانی هستید و نگران هزینه درمان نیز نمی‌باشید، استفاده از لمینت دندان سبب دستیابی به نتیجه رضایت‌بخش خواهد شد.
صرف نظر از روشی که در نهایت انتخاب کرده و مورد استفاده قرار می‌دهید، می‌توانید اطمینان داشته باشید که هر دو روش سبب رفع عیب‌های ظاهری دندان‌ها، بهبود زیبایی ظاهری و ایجاد لبخندی زیبا خواهند شد.
