در جدیدترین تکنولوژی در زمینه ترمیم و بازسازی دندان، از ایمپلنت‌های سفارشی که قسمت تاج آن از سرامیک جوش‌خورده به فلز یا زیرکونیا می‌باشد، استفاده می‌شود. به دلیل ظاهر و حس طبیعی که این ایمپلنت‌ها دارند بسیار در میان بیماران محبوب هستند و برای جای‌گذاری دندان‌های آسیب‌دیده و ازدست‌رفته توصیه می‌شوند. به جز این روش‌های دیگری نیز برای بازسازی دندان‌ها وجود دارد.
تاج یا روکش ایمپلنت چیست؟
تاج یا روکش دندان قسمت قابل‌مشاهده‌ی ایمپلنت می‌باشد. از تاج دندان برای جایگزینی یک یا چند دندان افتاده که در کنار یکدیگر قرار ندارند استفاده می‌شود.
بعد از جای‌گذاری تاج، دندان‌پزشک آن را به کمک چسب مخصوص دندانی به اباتمنت متصل می‌کند و یا برای اتصال آن از پیچ استفاده می‌نماید.
انواع روکش ایمپلنت دندان
به طور معمول تاج‌های دندانی بر اساس موادی که در ساخت آن‌ها استفاده می‌شود دسته‌بندی می‌شوند. بر این اساس این تاج‌های دندانی در 5 دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شوند:
تاج یا روکش ایمپلنت تمام پرسلن
امروزه روکش ایمپلنت دندانی تمام سرامیکی محبوب‌ترین نوع تاج دندانی محسوب می‌شود که به طور کامل از مواد سرامیکی ساخته شده‌اند. این روکش‌ها ظاهری بسیار طبیعی دارند، اما استقامت دیگر روکش‌ها را نخواهند داشت.
پرسلن جوش‌خورده به فلز
پرسلن جوش‌خورده به فلز، نوعی دیگر از روکش ایمپلنت دندانی است که به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روکش‌ها به دلیل این که بر پایه فلز هستند از استقامت بالایی برخوردار هستند و همچنین به دلیل لایه سرامیکی روی آن ظاهر زیبایی نیز دارند.
روکش زیرکونیا
امروزه روکش‌های ایمپلنت از جنس زیرکونیا تمامی استانداردهای لازم را دارند و به طور هم‌زمان زیبایی و استقامت بالای دندان را فراهم می‌کنند. زیرکونیا به رنگ سفید می‌باشد و در طیف‌های مختلفی ارائه می‌شود، اما ظاهر و شفافیت دندان طبیعی را ندارند.
زیرکونیوم یک ماده تقریباً جدید است که استقامت فلز و زیبایی پرسلن را به‌صورت هم‌زمان دارا می‌باشد. زیرکونیا با شفافیت بالا و زیرکونیای چند لایه‌ای، اخیراً محبوبیت بالایی پیدا کرده‌اند.
روکش‌های ایمپلنت لیتیوم دی سیلیکات
جدیدترین نوع روکش ایمپلنت دندانی در صنعت دندانپزشکی E-Max نام دارد. این روکش‌ها بر پایه لیتیوم دی سیلیکات سرامیک شیشه‌ای هستند که مقاومت بالایی دارند و دارای ظاهری شبیه به دندان‌های طبیعی هستند. می‌توان گفت دوام این روکش‌ها نصف دوام روکش‌های زیرکونیا می‌باشد و بیشتر مناسب بیمارانی است که قدرت گازگرفتن بالایی ندارند، چرا که واردشدن فشار زیاد باعث شکستن تاج دندان می‌گردد.
روکش ایمپلنت دندان طلایی
روکش ایمپلنت یا تاج دندان طلایی، در حقیقت از ترکیب مس با دیگر فلزها، مانند نیکل یا کروم ساخته شده‌اند. اصلی‌ترین مزیت این روکش‌ها، استقامت و دوام بالای آن‌ها می‌باشد. برای بازسازی دندان‌های عقبی و بسته به نیازهای هر بیمار گاهی پزشک توصیه می‌کند تا از روکش ایمپلنت طلایی استفاده شود. اما امروزه به دلیل تفاوت رنگ و مشکلات زیبایی، این روکش‌ها از محبوبیت بالایی برخوردار نیستند.
روش‌های نصب روکش ایمپلنت دندان
دسته‌بندی روکش‌های ایمپلنت بر اساس جنس و موادی که از آن ساخته شده‌اند تنها راه طبقه‌بندی آن‌ها نمی‌باشد. برای نصب روکش یا تاج دندان دو روش کلی وجود دارد.
روکش‌های ایمپلنت بر اساس روش اتصال آن‌ها در دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند.
روکش‌های ایمپلنت متصل شده با چسب
این نوع روکش ایمپلنت، به کمک چسب مخصوص دندانپزشکی به قسمت اباتمنت متصل می‌شود. دندان‌پزشکان و بیماران، بنا به دلایلی که در ادامه به آن اشاره شده این روش را ترجیح می‌دهند:
- دندان‌پزشکان این روش را ترجیح می‌دهند، چرا که ساخت آن راحت است.
- اتصال روکش دندان به قسمت اباتمنت بسیار ساده می‌باشد و نیازی به سفت کردن پیچ‌های دندانی ندارد.
- بیماران این روش را دوست دارند، چرا که نتیجه بسیار طبیعی در پیش دارد و نیازی به سوراخ کردن روکش برای پیچ شدن وجود ندارد.
اما گفته می‌شود این نوع ایمپلنت‌ها دارای برخی معایب هستند. برای مثال چسب دندانی ممکن است وارد لثه شده و مشکلاتی نظیر التهاب یا از دست‌رفتن استخوان را در پی داشته باشد. حفظ و نگهداری از این ایمپلنت‌ها نیز سخت‌تر می‌باشد، چرا که نمی‌توان در صورت بروز مشکل، پیچ آن‌ها را باز نمود و جداشدن آن‌ها از اباتمنت ممکن است کمی مشکل‌ساز شود. به همین دلیل است که برخی دندان‌پزشکان تاج‌های پیچ شده به اباتمنت را ترجیح می‌دهند.
روکش‌های ایمپلنت متصل شده به کمک پیچ
همان‌طور که از اسم آن پیدا است این تاج‌ها به کمک پیچ به اباتمنت متصل می‌شوند. در این تاج‌ها دو جای پیچ وجود دارد. یکی بر روی سطح تاج می‌باشد که برای نصب پیچ اکلوزال است و دیگری بر روی قسمتی از تاج قرار گرفته که رو به زبان می‌باشد و برای نصب پیچ لینگوال استفاده می‌شود. این دو پیچ به اباتمنت متصل شده و تاج دندان را در جای خود ثابت نگه می‌دارند.
یکی از بهترین مزایای این تاج‌های دندانی این است که به‌راحتی می‌توان آن‌ها را از اباتمنت جدا نمود که این مسئله ترمیم و نگهداری آن را بسیار راحت می‌کند. اگرچه این سوراخ‌ها به‌مرورزمان در معرض شکستگی و خُرد شدن قرار دارند.
روش‌های مراقبتی از روکش ایمپلنت
بعد از نصب روکش دندان، بسیار مهم است که به‌خوبی از آن مراقبت شود. مراقبت کافی از تاج دندان دوام آن را بیشتر می‌کند. در ادامه به برخی راهنمایی‌های مفید اشاره شده است:
- مسواک زدن صحیح. اگر شما در حال حاضر دو بار در روز دندان‌های خود را مسواک نمی‌زنید زمان آن رسیده که این کار را شروع نمایید. در صورتی که دندان‌ها یا تاج دندانی شما به گرما یا سرما حساس است، از خمیردندان‌های مناسب دندان‌های حساس استفاده کنید.
- استفاده از نخ دندان به‌صورت روزانه باعث می‌شود تا دندان‌ها در بهترین حالت خود باشند.
- پرهیز از غذای سفت و محکم. جویدن یخ و غذاهای محکم باعث ترک برداشتن روکش دندان می‌شوند؛ مخصوصاً اگر جنس روکش دندان از پرسلن باشد.
- در صورت دندان‌قروچه در طول شب، دندان‌پزشک توصیه می‌کند تا برای مراقبت از دندان و بافت‌های اطراف آن از یک محافظ شب استفاده کنید.
روش‌های مراقبت از روکش دندان موقت
بعد از نصب روکش دندانی موقت، باید به‌دقت مراقب آن‌ها باشید، چرا که چسب آن‌ها فقط برای نصب موقت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تاج‌های دندانی را باید به‌صورت عادی، اما خیلی بادقت و آرام مسواک زد. در زمان استفاده از نخ دندان سعی کنید به‌جای کشیدن نخ به سمت بالا که ممکن است باعث تکان خوردن دندان شود، آن را به سمت کناره‌های دندان بکشید.
در صورت افتادن یا شکسته‌شدن تاج یا روکش موقت، به دندان‌پزشک خود مراجعه نمایید. دندان‌پزشک می‌تواند دوباره آن را در جای خود قرار داده و یا در صورت شکستن تاج دندانی جدیدی برای شما بسازد.
هزینه‌های روکش ایمپلنت
به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان به سؤالات مربوط به هزینه‌های ایمپلنت دندان پاسخ دقیقی داد. با این حال، مشخص است هرچه مواد مورد استفاده برای روکش ایمپلنت کیفیت بالاتری داشته باشند، هزینهٔ آن نیز بالاتر خواهد بود. ایمپلنت دندان شما، شبانه‌روز و برای سال‌های طولانی همراه شما خواهد بود؛ به همین دلیل توصیه می‌شود تا به‌جای میزان هزینه‌ها به بهترین کیفیت ممکن فکر کنید.
عوامل دیگر مانند هزینه و دستمزد دندان‌پزشک، هزینه‌های بیمارستانی، محل بیمارستان و … در تعیین میزان هزینه‌ها نقش اساسی دارند. یکی دیگر از عوامل این است که اکثر بیمه‌ها هزینه‌های ایمپلنت را تحت پوشش قرار می‌دهند، اما نه تمامی انواع آن را. حتماً قبل از انجام پروسه با پزشک خود در خصوص میزان هزینه‌ها مشورت نمایید.
خلاصه
روکش ایمپلنت، بخش قابل‌مشاهده ایمپلنت دندان محسوب می‌شود، به همین دلیل مهم است که روکشی را انتخاب نمایید که مناسب سلیقه و نیازهای شما باشد. در انتخاب روکش ایمپلنت، باید به مواردی مانند طیف رنگی دندانی‌های طبیعی خود و همچنین دوام و مواد استفاده شده در ساخت آن توجه نمایید.
هرچه مقاومت و دوام مواد مصرفی بالاتر باشد، شما زمان طولانی‌تری می‌توانید روکش ایمپلنت را در میان دیگر دندان‌های خود حفظ نمایید. دندان‌پزشک باتوجه به نیازهای شما بهترین گزینه‌ها را به شما پیشنهاد خواهد داد. این شامل روش‌های نصب تاج نیز می‌شود و دندان‌پزشک با تکنیک و روشی که مناسب شما می‌باشد، روکش یا تاج دندانی را نصب می‌نماید.
سؤالات متداول
نصب و ثابت شدن روکش ایمپلنت چقدر زمان می‌برد؟
به‌طور کلی فرایند جوش خوردن ایمپلنت‌ها بین 4 تا 6 ماه زمان می‌برد و بیمار در طول این مدت باید از روکش دندان موقت استفاده نماید. بعد از اتمام پروسه جوش خوردن، روکش‌های دندان دائمی نصب خواهند شد.
آیا نصب روکش بر روی ایمپلنت‌ها دردناک است؟
نصب روکش یا تاج بدون درد است. پزشک قبل از انجام پروسه، این قسمت را بی‌حس کرده تا بیمار هیچ درد و ناراحتی احساس نکند. احساس درد معمولاً یک تا دو روز بعد از نصب روکش رخ می‌دهد و می‌توان با استفاده از برخی داروهای مسکنی که بدون نسخه به فروش می‌رسند این درد را کاهش داد.
چگونه روکش بر روی ایمپلنت قرار می‌گیرد؟
برای اتصال روکش به ایمپلنت دو روش اصلی وجود دارد. در روش اول، روکش به‌وسیله پیچ به ایمپلنت متصل می‌شود و در روش دیگر روکش را به کمک چسب مخصوص دندان به اباتمنت می‌چسبانند.
آیا می‌توان روکش را بر روی ایمپلنت تنظیم نمود؟
روکش ایمپلنت موقت را می‌توان در صورت نیاز به‌راحتی برداشت و یا جای آن را تنظیم نمود. اما برای تنظیم دوباره روکش‌های دائمی باید چند مرحله طی شود. برای تغییر حالت یک روکش دائمی، دندان‌پزشک در ابتدا دهان را معاینه کرده تا ریشه این مشکل را پیدا کند.
دوام روکش ایمپلنت چقدر است؟
اگرچه عوامل زیادی در تعیین میزان دوام روکش ایمپلنت نقش دارند، اما با مراقبت کافی و صحیح می‌توان آن‌ها را برای 10 تا 15 سال حفظ نمود.
چه زمانی باید روکش ایمپلنت را تعویض کنیم؟
در صورت بروز موارد زیر باید روکش را ترمیم یا تعویض نمایید:
- خط لثه شروع به عقب‌روی کند.
- داشتن احساس درد و تورم.
- احساس ساییدگی و خرابی روکش با گذر زمان.
- آسیب‌دیدگی تاج.
- ازدست‌رفتن زیبایی و یا گذشت بیش از 10 سال از عمر آن.
