دندان درد کودکان | درمان تخصصی و خانگی درد دندان کودک

کودکان در مواردی که فرسایش یا پوسیدگی دندان ها به محفظه پالپ دندان که حاوی عصب های بسیار حساسی است نفوذ میکند دچار درد دندان میشوند.

 دندان درد معمولاً نشان دهنده این است که کودک شما مبتلا به آسیب یا عفونت دندانی است. در چنین وضعیتی برای جلوگیری از بدتر شدن آسیب یا عفونت باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.

علائم دندان درد کودک

کودکان مختلف ممکن است علائمی نسبتاً متفاوتی را تجربه کنند، اما شایع ترین علائم دندان درد عبارتند از:

• درد مدوام و ضربان دارد دندان
• دردی که با لمس دندان بدتر میشود
• دردی که با غذاها و مایعات سرد یا گرم بدتر میشود
• درد و حساسیت فک در اطراف دندان
• تب
• خستگی و احساس بد (بی حالی)

علت دندان درد کودکان

شایع ترین علل دندان درد در کودکان عبارتند از:

پوسیدگی دندان

حفره کوچک یا پوسیدگی دندان در مراحل اولیه در کودکان ممکن است خیلی آسیب زا نباشند. با این حال اگر درمان نشود حفره بزرگتر میشود و در نهایت به عصب دندان میرسد و یکی از دلایل اصلی درد شدید دندان است. درد عصب دندان معمولاً ضربان دارد، مداوم و شدید است و کودکان را از خواب بیدار میکند. حفره بزرگ همچنین میتواند منجر به درد شدیدی شود که هنگام دراز کشیدن افزایش میابد، بنابراین معمولاً کودکان شب ها بیشتر از درد شکایت میکنند.

مشکلات پرکردن یا تاج دندان

اگر تاج دندان کودک شل شود و ترمیم نشود غذا و باکتری ها منجر به پوسیدگی و التهاب دندان میشوند که میتواند باعث درد شدید دندان در کودک شود. اگر مواد پرشده بیرون بزند غذا میتواند در فضای خالی گیر کند و ممکن است باعث ایجاد حساسیت و درد هنگام جویدن شود. دندانپزشک کودکان میتواند به راحتی و به سرعت پرکردگی یا تاج دندان را قبل از بروز مشکل برطرف کند. بنابراین اگر متوجه مشکلی در دندان کودک شدید به دندانپزشک مراجعه کنید.

لق شدن و افتادن دندان‌های شیری

لق شدن دندان کودکان اگر به دلیل افتادن طبیعی دندان باشد اشکالی ندارد، اما اگر ناشی از پوسیدگی باشد نیاز به درمان دارد. افتادن دندان های شیری دردناک نیست، اما در برخی موارد زمانی که دندان دائمی زیر آن رشد کرده باشد به لثه فشار وارد میکند که ممکن است دردناک باشد.

آسیب

کودکان ممکن است در هر سنی از ناحیه دهان دچار آسیب شوند که این آسیب میتواند منجر به آسیب به دندان ها یا فک شود. آسیب یکی از علل شایع دندان درد در کودکان نوپا است. وقتی کودکان راه رفتن را یاد میگیرند همیشه روی پاها ثابت نمیمانند و مرتباً زمین میخورند. برای کودکان بزرگتر آسیب های دهانی حین ورزش اتفاق میفتد. به همین دلیل است که کودکان و نوجوانان باید همیشه هنگام ورزش یا انجام هر گونه فعالیت بدنی که در آنها احتمال افتادن یا ضربه به صورت وجود دارد از محافظ دهان استفاده کنند.

آبسه دندانی

هنگامی که دندان عفونت میکند و درمان نمیشود ممکن است آبسه یا جوش کوچکی پر از چرک روی لثه ایجاد شود. در مواردی که کودک دچار آبسه لثه یا عفونت دندان میشود احتمالاً تب میکند. چرک فشاری ایجاد میکند که باعث درد شدید و ضربان دارد در دندان و لثه میشود. کودک ممکن است علائمی مانند بوی بد دهان، لثه های براق، متورم، قرمز و ورم صورت داشته باشد.

آبسه دندان مشکلی جدی است و خود به خود برطرف نمیشود. اگر دندان درمان نشود عفونت به دندان ها و استخوان های اطراف و حتی سایر قسمت های بدن سرایت میکند و منجر به مشکلات دیگری میشود. اگر احساس میکنید کودک شما آبسه دندانی دارد فوراً با دندانپزشک تماس بگیرید.

بیماری لثه

کودکان ممکن است به بیماری لثه مبتلا شوند. با وجود اینکه شکل پیشرفته بیماری لثه یعنی پریودنتیت در کودکان نادر است بچه های به شکل خفیف تر آن یعنی التهاب لثه مبتلا میشوند. این مشکل در برخی موارد باعث درد لثه میشود و برای کودکان آزار دهنده است. علائم التهاب لثه شامل تورم، قرمز شدن لثه ها، عقب نشینی لثه ها، خونریزی هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و بوی بد دهان است.

 دندان های ترک خورده یا شکسته

ترک یا شکستگی دندان معمولاً هنگام خوردن یا نوشیدن چیزی گرم یا سرد باعث درد و حساسیت دندان میشود. آسیب میتواند ناشی از برخورد ضربه باشد و ترک های نازک هم به دلیل دندان قروچه، نیش نامناسب یا جویدن چیزهای سفت مانند خودکار، مداد یا یخ ایجاد شود.

مشکلات سینوسی

سینوس های کودکان درست بالای دندان های بالایی آنها قرار دارد. هنگامی که سینوس ها به دلیل آلرژی، سرماخوردگی یا عفونت سینوسی ملتهب میشوند، فشار ایجاد شده میتواند باعث ایجاد درد در دندان های بالایی شود. هنگامی که این درد پشت دندان کودک باشد معمولاً آبریزش بینی، گرفتگی بینی و درد در چندین دندان ایجاد میشود. درد دندان باید پس از درمان یا بهبود عفونت برطرف شود.

درمان ارتودنسی

با وجود اینکه کودکان هرگز نباید درد شدید ناشی از درمان ارتودنسی را تجربه کنند، اما در شروع درمان بریس ها و ارتودنسی های نامرئی و ابزارهای مختلف ارتودنسی میتوانند باعث درد و حساسیت دندان ها شوند. دندان ها و فک های کودکان هم ممکن است پس از تنظیمات یا قرار دادن مجموعه جدید از بریس های شفاف کمی حساس شوند.

دندان قروچه یا فشردن  دندان ها

دندان قروچه یا فشردن دندان ها در بین کودکان بیشتر از آنچه فکر میکنید شایع است. برخی از کودکان در طول روز و در مواقع که استرس دارند دندان های خود را به هم میفشارند. برخی دیگر در خواب این کار را انجام میدهند. این کار فشار بی مورد روی دندان ها، فک و مفاصل فک وارد میکند که میتواند باعث درد شود. این کار همچنین منجر به سایش بیش از حد مینای دندان میشود. با از بین رفتن مینای دندان عاج زیرین آن در معرض دید قرار میگیرد و دندان ها را حساس تر میکند.

رژیم غذایی

دندان درد کودک میتواند ناشی از چیز باشد که خورده است؛ مانند غذاها یا نوشیدنی های خیلی سفت، شیرین یا اسیدی. اگر کودک شما مستعد دندان های حساس است ممکن است خوردن این نوع خوراکی برای او مناسب نباشد.

مسواک زدن تهاجمی

مسواک زدن کامل دندان ها کار خوبی است. اما مسواک زدن تهاجمی یا استفاده از مسواک بیش از حد سخت و سفت میتواند باعث درد دندان و لثه شود. مسواک زدن با فشار زیاد مینای دندان را از بین میبرد و حساسیت دندان را افزایش میدهد و ممکن است لثه ها را دچار کبودی یا بریدگی کند.

درمان دندان درد کودکان

اگر چه ممکن است تمایل داشته باشید از دارو های خانگی برای درمان دندان درد کودکان استفاده کنید، اما بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که به یک دندانپزشک اطفال مراجعه کنید. بیشتر موارد دندان درد نیاز به درمان حرفه ای دارد و انتظار طولانی مدت برای ملاقات با دندانپزشک کودک میتواند منجر به عوارض احتمالی جدی شود. در حالی که منتظر قرار ملاقات با دندانپزشک هستید سعی کنید از مصرف غذاهایی که باعث درد دندان کودکتان میشود مثل غذاهای سرد یا غذاهای بسیار سفت اجتناب کنید. اگر کودک شما نیاز به تسکین فوری درد دندان دارد میتوانید به او تیلنول یا ایبوپروفن بدهید. دارو ها را طبق دستورالعمل های نوشته روی بسته بندی مصرف کنید.

درمان تخصصی دندان درد کودکان

کودک شما ممکن است نیاز به اشعه ایکس داشته باشد. اشعه ایکس تصاویری از بافت های داخلی، استخوان ها و دندان ها ایجاد میکند. دندانپزشک همچنین ممکن است با استفاده از دستگاهی به نام ترانسیلمیناتور حفره های دندان را بررسی کند.

علائم دندان درد ممکن است مانند سایر مشکلات سلامتی یا دندانی به نظر برسد. حتماً کودک را برای معاینه نزد دندانپزشک ببرید.

درمان به علائم، سن و سلامت کلی کودک و شدت مشکل بستگی دارد. درمان میتواند شامل موارد زیر باشد:

• تخلیه عفونت چرکی و آبسه
• پر کردن ساده
• جراحی برداشتن پالپ ملتهب از وسط دندان (ریشه)
• اگر عفونت شدید باشد ممکن است کودک شما در بیمارستان درمان شود. کودک ممکن است از طریق لاین IV (داخل وریدی) به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.

درمان خانگی دندان درد کودکان

درمان های خانگی بی خطری برای دندان درد وجود دارد که میتوانند مؤثر باشند. با این حال به خاطر داشته باشید که این درمان ها علل زمینه ای دندان درد را درمان نمیکنند. کودک شما همچنان برای درمان  مشکلاتی مانند پوسیدگی، عفونت، ترک یا شکستگی، شلی دندان یا بیماری لثه باید به دندانپزشک مراجعه کند. اما در این بین شما میتوانید کارهای زیر را برای درمان فوری دندان درد کودکان امتحان کنید:

نخ دندان کشیدن و مسواک زدن ملایم

سعی کنید از نخ دندان و مسواک به آرامی در اطراف دندان کودکان استفاده کنید. اگر درد ناشی از فشار گیر کردن غذا باشد، میتوانید با خالی کردن غذای گیرکرده درد را از بین ببرید. برای سایر علل دندان درد؛ تمیز نگه داشتن ناحیه به دفع عفونت یا بدتر شدن ناراحتی کمک میکند.

شستشو با آب نمک: نصف قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید. از کودکتان بخواهید دهان خود را با آب نمک بشوید، آن را روی ناحیه آسیب دیده نگه دارد و سپس تف کند. شما میتوانید این کار را هر چند وقت یکبار که لازم است تکرار کنید.

مسکن های بدون نسخه

مسکن های بدون نسخه میتوانند درد را سریعا کاهش دهند. از مسکن هایی که معمولاً برای سردرد استفاده میکنید به فرزندتان بدهید. تحقیقات نشان میدهند که حتی در موارد درد شدید مسکن های غیر استروئیدی و OTC هم با استامینوفن هم بدون آن بهترین تسکین ممکن و کمترین خطر عوارض را در مقایسه با گزینه های تجویزی دارند. فقط دقت کنید که قرص های آسپرین را هرگز روی دندان یا لثه نمالید. این درمان  قدیمی نه تنها فایده ای ندارد بلکه خطرناک است و میتواند به بافت های نرم دهان آسیب بزند.

کمپرس سرد

از کودکتان بخواهید یک کمپرس سرد یا کیسه یخ را برای چند دقیقه روی گونه یا فک خود در ناحیه آسیب دیده قرار دهد و بردارد. این کار به کاهش درد و تورم کمک میکند.

جلوگیری از دندان درد در کودکان

عادات بهداشت دهان و دندان میتواند از پوسیدگی که دلیل اصلی دندان درد کودکان است جلوگیری کند. مطمئن شوید که فرزندتان:

• دندان های خود را دو بار در روز مسواک میزند.
• روزانه نخ دندان میکشد.
• به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه میکند. دندانپزشک میتواند حفره ها را قبل از اینکه به پالپ آسیب بزنند تشخیص دهد و درمان کند. آنها همچنین میتوانند درمان هایی را برای جلوگیری از ایجاد حفره انجام دهند.
• کودک شما غذاهای سالم میخورد و غذاهایی سرشار از از قند و نشاسته را محدود میکند.

سؤالات پرتکرار

چرا دندان درد کودکان شب ها بدتر میشود؟

معمولاً درد دندان شب ها شدید تر میشود. یکی از دلایل این اتفاقل این است که وقتی فرد دراز میکشد خون به سرش میاید. این خون اضافی میتواند باعث افزایش درد و فشار ناشی از دندان درد شود.

دلیل دیگری که باعث میشود بسیاری از دردها در شب بدتر شوند این است که حواس پرتی کمتر است.

آیا کمپرس سرد به تسکین دندان درد کودکان کمک میکند؟

به طور کلی دو راه برای متوقف کردن یا کاهش درد دندان وجود دارد. اولی کاهش التهاب است و دومی قطع سیگنال های آسیب به مغز است. شما میتوانید با قرار دادن یک کمپرس سرد روی صورت فرزندتان برای چند دقیقه به هدف اول یعنی کاهش التهاب برسید. فقط دقت کنید که روی کیسه یک تکه پارچه بکشید تا به پوست کودک آسیبی نرساند. این کار میتواند باعث کاهش درد و تورم شود.

چگونه درد ناشی از رشد دندان های آسیاب در کودکان را کاهش دهیم؟

ممکن است کودک شما به دلیل درد لثه تمایلی به خوردن غذاهای سفت نداشته باشد. مصرف غذاهای نرم و خنک ممکن است به کاهش درد کودک هنگام جدا شدن دندان از لثه کمک کند. پوره سیب زمینی و سوپ هر دو گزینه های غذایی عالی هستند.

بستنی ها و اسموتی های خانگی گزینه های عالی دیگری برای تسکین درد هستند. شما به راحتی میتوانید هر دو را در خانه به عنوان جایگزین سالم تری به جای خرید در فروشگاههایی که معمولاً مملو از شکر هستند درست کنید.

کدام مسکن برای دندان درد کودکان خوب است؟

دارو های مسکن مانند ایبوپروفن یا پاراستامول میتوانند درد را کاهش دهند. دقت کنید که بیشتر از دوز پیشنهادی داروسازی یا پزشک مصرف نکنید. (کودکان زیر 6 سال نباید آسپرین مصرف کنند).

کدام گیاه برای تسکین درد دندان کودکان خوب است؟

نعناع تند. خیساندن یک تکه پنبه در عصاره نعناع و قرار دادن آن روی ناحیه دردناک ممکن است درد را کاهش دهد.

آیا میخک برای دندان درد کوکان خوب است؟

روغن میخک میتواند به لثه ها و پالپ دندان آسیب برساند. استفاده از روغن میخک برای کودکان یا نوزادان توصیه نمیشود.

اگر دندان درد دارید و به دنبال راه حلی طبیعی هستید، قبل از استفاده از روغن میخک یا یک درمان طبیعی دیگر با دندانپزشک خود صحبت کنید چون دوز و کاربرد مناسب میتواند به سن، سلامتی و سایر شرایط شما بستگی داشته باشد.