روکش دندان، کلاهکی است که روی دندان یا ایمپلنت دندان قرار می گیرد. دندانپزشکان اغلب استفاده از روکش را برای حمایت از دندان شکسته، ضعیف یا بدشکل توصیه می کنند. روکش دندان را می توان برای دندانی که خیلی فرسوده و ساییده شده یا دچار تغییر رنگ شدید شده است هم استفاده کرد. همچنین می توان در کنار بریج دندان برای تقویت چند دندان استفاده شود. برخی از دندانپزشکان، مخصوصاً اگر فقط یک دندان تحت درمان باشد، به جای سرامیک فقط از زیرکونیا استفاده می کنند.
روکش دندان زیرکونیا چیست؟
روکش دندان زیرکونیا از زیرکونیوم دی اکسید ساخته شده که ماده سرامیکی سفید و پودری است. خواص سرامیکی آن و این حقیقت که از خرد کردن یک توده به دست آمده است، باعث شده که این ماده یک پروتز دندانی قوی باشد. زیرکونیا یکی از چندین ماده جدیدی است که استقامت فلز را با زیبایی و شباهت به دندان سرامیک، باهم دارد. خواص سرامیکی زیرکونیا و رنگ سفید طبیعی آن باعث تطبیق پذیری آن با سایر دندان‌های شما می شود. این روکش شکل های مختلفی دارد که هرکدام از آن‌ها ضخامت مخصوص به خود را دارند. دندانپزشکتان بهترین گزینه را برای شما انتخاب خواهند کرد.
مزایا و فواید روکش زیرکونیا (زیرکونیم) دندان
استقامت
یکی از بزرگترین مزایای روکش زیرکونیای دندان استقامت و ماندگاری آن است. توجه داشته باشید که دندان های عقبی برای جویدن غذا چقدر باید فشار وارد کنند. روکش دندان باید از ماده ای مقاوم ساخته شده باشد، پس زیرکونیوم می تواند گزینه مناسبی برای دندان های عقبی باشد. همچنین چون زیرکونیا خیلی مقاوم است، لازم نیست که دندانپزشک آماده‌سازی زیادی روی دندانتان انجام دهد.
ماندگاری
روکش هایی که بر پایه زیرکونیا هستند همانند روکش هایی که بر پایه فلز هستند تا 5سال دوام خواهند داشت و روکش زیرکونیا که روکش مونولیتیک زیرکونیا نامیده می شود هم بسیار ماندگار است.
زیست سازگاری
زیرکونیا به دلیل زیست سازگار (بایوکامپتیبل) بودن توسط دندانپزشکان زیادی استفاده می شود؛ این خاصیت باعث می شود که بدن برای واکنش تحریک نشود و واکنش های ایمنی مانند التهاب رخ ندهد. تحقیقی این مورد را اثبات کرده و تنها مقدار کمی سیتوتوکسیسیتی (مرگ سلولی) یافت شده است.
درمان در یک روز
برخی از دندانپزشکان به جای فرستادن قالب دندان هایتان برای ساخت روکش به آزمایشگاه، می توانند در مطبشان روکش زیرکونیا را آماده کنند. سپس می توانند در یک جلسه روکش را به دندانتان بچسبانند.
انواع زیرکونیا استفاده شده برای روکش دندان
از میان انواع روکش های سرامیکی موجود تا به امروز، دندانپزشکان دو مورد را ارجح می دانند. آن‌ها اغلب از فریم زیرکونیا یا زیرکونیای فول کانتور برای دندان استفاده می‌کنند. هر دو مورد جایگزین مناسبی برای کامپوزیت های فلزی-سرامیکی و ترکیبات فلزی هستند.
روکش زیرکونیا FULL CONTOURE
زیرکونیای فول کانتور به خاطر استقامت بالا شناخته شده است و برای بیمارانی که مشکلات بایت و دندان‌قروچه دارند مناسب است.
فول کانتور و شفاف
روکش زیرکونیوم دندان فول کانتور برای قسمت هایی که زیبایی در آن ها مهم است و فشار جویدن کم است، مناسب هستند.
روکش زیرکونیا با سرامیک (پرسلن)
تا اینجا متوجه شدید که تطابق زیرکونیا با بقیه دندان ها به خاطر کدر بودن این ماده، سخت است؛ به همین دلیل برخی از دندانپزشکان در زمان ساخت این روکش، روی زیرکونیا را با یک لایه سرامیک (پرسلن) می پوشانند و اصطلاحاً از روکش زیرکونیا سرامیکی استفاده می کنند.
روکشی که از جنس زیرکونیا باشد و از یک لایه سرامیک پوشیده شده باشد، ظاهر طبیعی‌تری خواهد داشت و به سادگی با رنگ دندان های دیگرتان هماهنگ خواهد شد. به گفته برخی از متخصصین، لایه سرامیکی برای این روکش باعث می‌شود که روکش بیشتر در معرض شکستن و پوسته پوسته شدن قرار گیرد که موضوعی است که باید مدنظر قرار گیرد.
ماندگاری روکش زیرکونیا
ماندگاری اغلب روکش های دندان، در صورت مراقبت صحیح، 5-15 سال است. طول عمر آن‌ها علاوه بر عادات فردی، به بهداشت دهان و دندان شما نیز بستگی دارد. مثلاً اگر در طول خواب دندان‌هایتان را روی هم فشار می دهید، ممکن است زودتر از فردی که این عادت را ندارد نیازمند تعویض روکش شوید. عوامل دیگری که باعث کاهش طول عمر روکش زیرکونیوم دندان می شوند عبارتند از:
- جویدن یخ
- بازکردن بسته بندی ها با دندان
- جویدن ناخن
- عدم رعایت بهداشت
معایب و عوارض روکش زیرکونیوم
روکش زیرکونیا نیز همانند سایر درمان‌های دندانپزشکی، ممکن است معایبی داشته باشد.
ممکن است هماهنگ نباشد.
یکی از معایب روکش زیرکونیای دندان ظاهر کدر آن است که باعث غیر طبیعی به نظر رسیدن آن می شود. این مشکل بیشتر در روکش مونولیتیک زیرکونیا، که فقط از زیرکونیا ساخته شده‌اند دیده می شود که البته این مشکل برای دندان‌های عقبی زیاد اهمیتی ندارد.
فرسودن بقیه دندان ها
برخی از دندانپزشکان به این دلیل برای استفاده از روکش زیرکونیوم مردد هستند که می‌ترسند سختی زیرکونیا باعث آسیب به دندان مقابل آن شود. اگرچه این موضوع بی‌اهمیت نیست، اما تحقیقی در مجله‌ی دندانپزشکی در سال 2012 نشان داد که روکش پرسلن فلدسپاتیک بیشتر از زیرکونیا باعث فرسایش و ساییدگی مینای دندان مقابل می شود.
قیمت روکش زیرکونیا دندان
روکش های دندان به طور کلی خیلی گران هستند. روکش دندان زیرکونیا هم معمولاً گران تر از سایر روکش های دندان، از جمله: سرامیک، فلز و پرسلن می باشد. موقعیت جغرافیایی شما و تجربه دندانپزشک هم می تواند هزینه روکش را تحت تأثیر قرار دهد.
سؤالات متداول
چطور می توان با وجود روکش زیرکونیا بهداشت دهان و دندان را رعایت کرد؟
روکش دندان شما از هر جنسی باشد، باید همانند دندان‌های طبیعی در زمینه‌ی رعایت بهداشت دهان و دندان به آن توجه داشته باشید. حداقل روزی دوبار مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید یا حداقل روزی یکبار بین دندان‌هایتان را با مسواک بین‌دندانی یا واتر فلاسر تمیز کنید و از محصولات مفید دیگر مانند دهانشویه‌های ضدمیکروبی و زبان‌شوی استفاده کنید. برای تمیز کردن مداوم هم به متخصص دندانپزشکی خود مراجعه کنید تا نه تنها دندان‌هایتان مانند مروارید سفید و عاری از باکتری بمانند، بلکه سلامت روکش دندانتان هم بررسی شود.
آیا روکش دندان زیرکونیا ایمن است؟
روکش زیرکونیا، ایمن، ماندگار و مقاوم است. به علاوه نیازی نیست فرد نگران واکنش آلرژیک به روکش زیرکونیوم باشد. در واقع این ماده برای روکش دندان‌های عقبی بسیار مناسب است.
آیا ممکن است روکش زیرکونیا بشکند؟
روکش های زیرکونیای دندان خواص تغییرپذیری وسفتی دارند که باعث تخریب ناپذیر بودنشان می‌شود. این نوع روکش معمولاً ترک نمی خورد.
آیا ممکن است به روکش زیرکونیا حساسیت داشته باشید؟
خیر. احتمال واکنش آلرژیک به روکش زیرکونیوم تقریباً صفر است. اما برای اطمینان بیشتر، با دندانپزشکتان درباره‌ی نگرانی برای واکنش آلرژیک به زیرکونیا صحبت کنید و آن را آزمایش کنید.
آیا روکش زیرکونیا گران تر از پرسلن است؟
ممکن است روکش زیرکونیا به دلیل مواد آن، آماده‌سازی و شرایط کلینیک گران‌تر باشد.
فرق روکش زیرکونیا با روکش سرامیکی چیست؟ کدام یک بهتر است؟
روکش‌های زیرکونیم در برابر شکست مقاومت بیشتری دارند و برای همه دندان‌ها قابل استفاده هستند. اما هنگام روکش کردن دندان با روکش‌های سرامیکی دندان را کمتر می‌تراشند.
روکش زیرکونیا برای موارد زیر مناسب‌تر است:
- اگر فرد مشکلات جویدن داشته باشد.
- اگر دندان پرشدگی وسیعی داشته باشد یا عصب‌کشی شده باشد.
- اگر دندان خیلی فرسوده باشد یا ترک داشته باشد.
- اگر دندان‌ها کج باشند.
تفاوت روکش دندان زیرکونیا و روکش‌های معمولی چیست؟
اگرچه روکش‌های سنتی پرسلن برای افرادی که درمانی ارزان‌تر می‌خواهند مناسب هستند، اما معایبی دارند که عبارتند از: تغییر رنگ، احتمال حساسیت و نیاز به فریم فلزی برای حمایت از آن‌ها. از طرف دیگر روکش زیرکونیوم دندان، علاوه بر اینکه بسیار بهترند مزایایی هم دارند.
تفاوت روکش های زیرکونیم دندان و روکش‌های PFM (سرامیک و فلز) در چیست؟
روکش‌های دندان زیرکونیا بسیار مقاوم‌تر از روکش‌های PFM (سرامیک و فلز) بوده و طراحی بدون منفذی دارند که باعث مقاومت عالی آن‌ها در برابر شکستگی، ترک و لک شدن می‌شود. همچنین روکش زیرکونیا برخلاف ،PFM به خاطر سطح نرم و صافی که دارد به دندان‌های مجاور آسیب نمی‌رساند. در آخر اینکه نیازی نیست نگران تغییر رنگ این روکش باشید؛ بیماران خواهند دید که این روکش‌ها بسیار شفاف و درخشان بوده و به خوبی شبیه دندان طبیعی خواهند بود.
فرق روکش زیرکونیا و کامپوزیت چیست؟ کدام بهتر است؟
ونیر کامپوزیت مزایایی مشابه ونیر سرامیکی دارد، از جمله: پوشاندن ترک‌ها، شکستگی‌ها، فاصله‌ها و تغییر رنگ. این ونیرهای ارزان‌تر باعث می‌شوند که بتوانید با صرف هزینه‌ی کمتر لبخندی زیبا داشته باشید. با این حال به دلیل تفاوت این دو ماده باهم، ماندگاری ونیر کامپوزیت به اندازه‌ی ونیر پرسلن نخواهد بود. در اکثر موارد ونیر کامپوزیت با آماده‌سازی کم دندان یا حتی بدون نیاز به آماده‌سازی ساختار دندان طبیعی شما را حفظ می‌کند و نتایج طبیعی خواهد داشت. روکش زیرکونیا معمولاً برای افرادی مناسب است که دندان‌هایشان شدیداً آسیب‌دیده یا پوسیده هستند. این روکش‌ها مقاوم‌تر روکش‌های پرسلن سنتی بوده و باعث تقویت ساختار دندان معیوب خواهند شد.
